دسترسی ها

این موارد شهرت مجازی را برای این پزشک ایجادکرده بود تا اینکه خبر رسید همسر و مادرهمسر او به واسطه خوردن غذای نذری به قتل رسیده اند. این خبر موجب حساسیت فراوان افکار عمومی گشت و از وزیر بهداشت گرفته تا مسولان قضایی دستور پیگیری سریع این موضوع داده شد. اما در میانه پیگیری ها این پزشک بازداشت شد و بعد از مدتی اولین سرنخ این پرونده پیدا شد. دوربین های مداربسته رستورانی در تبریز نشان می داد که غذا نذری نبوده و توسط خود این پزشک خریداری شده است، اتفاقی که پزشک خوش خط هم در روزهای اولیه بازجویی به آن اعتراف کرد.

حجت الاسلام والمسلمین محسنی‌اژه‌ای سخنگوی قوه قضاییه در نشست مطبوعاتی اش در این هفته اعلام کرد در مورد این پزشک تاکنون دلیلی مبنی بر داشتن جنون و عدم سلامت روان ثابت نشده است. در همین رابطه احمد شجاعی رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور می گوید: «در چنین پرونده هایی یکی از اولین نکاتی که مورد بررسی قرار می گیرد بحث سلامت روانی است.» از سوی دیگر دکتر صمدی راد رئیس سازمان پزشک قانونی تبریز هم می گوید: « پرونده این پزشک برای تایید سلامت روانی به این مرکز ارسال شده که در آینده نزدیک از لحاظ پزشکی نتیجه به مراجع قضایی اعلام خواهند شد.»

وقتی جنایت تیتر می شود / تئوری ها باید کارشناسانه باشد

چند روز پیش سردار محمدرضا مقیمی رئیس پلیس آگاهی ناجا گفت «در تحقیقات انجام شده متوجه شدیم که این پزشک تبریزی علاقه شدید و غیر معمولی به شهرت داشته و برخی از اقدامات قبلی وی نیز با انگیزه شهرت انجام شده است.» شهرت طلبی این پزشک هر چند از سوی رئیس پلیس آگاهی ناجا به عنوان فرضیه ای برای انگیزه قتل عنوان نشده اما عنوان شدن این مورد از سوی رئیس آگاهی ناجا چنین چیزی را به ذهن متبادر می کند.

دکتر احمد جلیلی رئیس انجمن روان پزشکی ایران می گوید: «در مورد این پرونده اغلب فرضیه ها در رسانه ها مطرح می شود و این شاید نکته درستی نباشد که بخواهیم از این فرضیه یعنی شهرت طلبی پزشک تبریزی به عنوان انگیزه جنایت یاد کنیم. روش معمول و درست این است که کارشناسان این حوزه با ملاقات حضوری متهم بتوانند به چنین نتیجه ای برسند.»

دکتر احمد جلیلی فارغ از پرونده پزشک تبریزی در پاسخ به این سوال که آیا شهرت طلبی می تواند انگیزه جنایت باشد می گوید: «دستورالعمل هایی که سازمان جهانی بهداشت منتشر می کند عنوان کرده است که اخبار خودکشی و دیگرکشی را در صفحات اول روزنامه ها با تیتر قرمز ثبت نکنید، همچنین عکس قاتلین و خلافکاران نوجوان را چاپ نکنید چون ممکن است که نوجوانان دیگری هم به خاطر شهرت طلبی جرمی مرتکب شوند تنها به واسطه اینکه تصویرشان در رسانه ها منتشر شود.»

بلای شهرت طلبی در جامعه ایران

امان الله قرایی مقدم جامعه شناس درباره آسیب های شهرت طلبی معتقد است این نکته محدود به جامعه ایران نمی شود و سابقه ای طولانی دارد. او می گوید: «اصولا جامعه سرمایه داری جامعه ای است که به اصطلاح در آن ظاهر نگری و عینیت مورد توجه است و این اساس قضاوت مردم قرار می گیرد. وجهه خواهی در این جوامع امری مهم است چون در این جوامع معنویات کم رنگ شده است. به عبارتی در یک جامعه معنوی گرا مثل جوامع روستایی که اساسا لباس و پوشش ملاک نیست و ممکن است فرد ثروتمند ارزشی نداشته باشد و یک سید در آن جامعه مورد اعتماد و توجه قرار گیرد وقتی معنویات کم رنگ می شود و به سمت مادیات می رود در جوامع سرمایه داری بیشتر است.»

قرایی مقدم درباره این ویژگی در جامعه ایران می گوید: ایران به ویژه شهر تهران دچار این مصیبت شده است، یعنی افراد مصلحت گرا شده اند. به این مفهوم که سود خودشان را مد نظر قرار می دهند. افراد خودگرا، خودخواه و خودمدار شده اند در نتیجه هر کسی در چنین جامعه ای کوشش می کند که خودش را به دیگران بنمایاند و دائم هویت خودش را به دیگران بشناساند.

این جامعه شناس با اشاره به این که در این جوامع افراد به شکل ربات زندگی می کنند می گوید: در چنین جامعه ای که به قول تترین سوروکین استاد هاروارد ذهنیت حاکم بر بشریت مادیات و حسیات است. به این مفهوم که هر چیزی که بتواند شما را بزرگ تر کند از قبیل طلا، اتومبیل، پوشش، آرایش و … به شما ارزش می دهد. در چنین جامعه ای فرد دنبال شهرت طلبی و وجهه پیدا کردن است. نگاه کنید در همین تهران همه می خواهند خودشان را نشان بدهند وگرنه چرا خودرو یک میلیاردی می خرند؟ »

قرایی مقدم در پاسخ به این سوال که آیا تمایل به تمایزطلبی می تواند منجر به خشنونت و البته جنایت شود گفت: می تواند یکی از عوامل موثر باشد به این مفهوم که آنقدر فرد محو وجهه خواهی شود که دچار جنایت شود اما نمی تواند عامل قاطع باشد.»

او به تاثیر رسانه ها هم اشاره کرد و گفت: «بسیاری از رسانه ها در میزان وجهه خواهی در جامعه تاثیر دارند. بسیاری از سریال های شبکه های ترکی و غیره این وجهه خواهی در جامعه را تشدید می کند. گسترش شبکه های مجازی هم موثر است . وقتی در جامعه مردم شما را به خاطر پوشش و نوع خودرو شما را قضاوت می کنند این ها در همین شبکه ها نمود پیدا می کند.»

انتهای پیام/ جام جم