دسترسی ها

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی مبارکه نا، این گزارش خبری بیشینه ی تاریخی، مذهبی و معرفی و تقسیمات شهرستان مبارکه است.

پيشينه تاريخي:

در سالنامه اي كه در سال ۱۳۳۹ شمسي از طرف اداره فرهنگ لنجان عليا ( مباركه) منتشر گرديده دربارة‌ تاريخ بناي مباركه چنين آمده است . بناي اين قصبه در عهد شاه عباس شروع شده و از بانوان صفويه مريم بيگم عمه شاه عباس در آبادي آن كوشيده و ديگر از بانوان نيز در تعمير آن ذي مدخل بوده اند در ابتدا نام آن امين آباد بوده مبارك نام غلام مريم بيگم زوجه احمد خان گيلاني چون مامور آبادي بانوي خود گرديد استخاره از قرآن نمودآيه ( من شاطي الواد الايمن في البقعه المباركه ) آمده از اين روي مباركه نام نهاده شد .

كتيبه تختگاه ( دوره شاه آبادي ) بارچان حاكي ازآن است كه شاهان صفوي از منطقه براي شكار و اقامت استفاده مي نموده اند . اين منطقه در زمان شاه صفي ( ششمين پادشاه صفوي ) شكارگاه بوده و قنات و قلعه اي بنام ” قلعه شكار” ( صفي آباد ) در آن احداث شده كه اولين اثر انساني بازمانده در آن است . آثار اين قلعه تا چندين سال پيش وجود داشته و پيرمردان محلي از قول پدرشان ذكر مي كنند كه حدود ۱۳۹ سال پيش ، ستونهاي سنگي قلعه مذكور براي ساختن حمامي بكار رفته است و بنام حمام نو هنوز باقي است و واجد ارزش نگاهداري مي باشد . آسياب مباركه نيز داراي قدمت است.

مباركه در گذشته داراي قلعه هاي مشهورديگري همچون قلعه ابراهيم آباد ، قلعه شاهزاده ، قلعه جنت آباد ، قلعه باقر آباد ، قلعه علي آباد ، قلعه نقي آباد، قلعه كمال آباد و مزرعه نصير آباد بوده كه متاسفانه بعد از سلطة افغانها بر اصفهان بر اثر هجوم آنان تخريب گشته و فقط قلعه سليمان آباد باقي مانده كه داراي برج و با روي محكمي بوده و امكان حملة افغانها به آن وجود نداشته است.

مباركه به علت سرسبزي و خرمي و وجود چشمه سارهايي در اطرافش ييلاق عشاير بوده و در دوره قاجاريه بالا خص در طي حاكميت ظل السلطان بر اصفهان مورد توجه بوده است . زندان ظل السلطان در اكبر آباد يكي از عناصر تاريخي بشمار مي آيد.

بطور كلي آثار باقي مانده در منطقه عليرغم وجود قلعه هاي متعدد نوشته بر سنگ قبر امامزاده هاآسيابها و ديگر آثار به زمان هاي دور مرتبط نمي شود ولي وجود طبيعت سرشار از زيبايي ولطافت زاينده رود نشانه سابقه بسيار طولاني منطقه است و پيدايش مزارع و آباديها و مكان هاي جمعيتي همزمان با قدمت طبيعت منطقه مي تواند باشد .

تقسيمات شهرستان:

شهرستان مباركه داراي دو بخش مركزي و گركن جنوبي و پنج شهر به نامهاي مباركه، طالخونچه، كركوند، ديزيچه و زيبا شهر و همچنين شهر جديد مجلسي است . تعداد دهستانها برابر ۵ بوده و به نامهاي گركن جنوبي ، نور آباد ، طالخونچه ، ديزيچه و كركوند شناخته مي شوند . تعداد آباديهاي داراي سكنه شهرستان ۸۵ و تعداد روستاها ۲۴ و رقم آباديهاي بدون سكنه آن نيز معادل ۳۵۸ است . بخش عمده آباديهاي شهرستان و هم چنين جمعيت و فعاليتهاي مختلف اقتصادي ، اجتماعي آن باتوجه به وجود منابع و عوامل توليد در قسمتهاي شمالي شهرستان استقرار يافته است كه در دهستانهاي گركن جنوبي ، نورآباد و ديزيچه واقع شده اند.

بخش مركزي شهرستان با وسعت تقريبي ۷۵۰ كيلو متر مربع داراي ۳ دهستان، ۸ روستا، ۴ شهر وشهر جديد مجلسي بوده و جمعيتي بالغ بر /۰۰۰/۱۱۰ نفر را در خود جاي داده است .

بخش گركن جنوبي شهرستان مباركه داراي دو دهستان بنام گركن جنوبي و نورآباد مي باشد كه از يك شهر و ۱۶ روستا تشكيل شده است. شهر زيباشهر در مركز بخش گركن جنوبي در سال ۱۳۸۱ از ادغام سه روستاي خولنجان ، لنج و آدرگان ايجاد شده و حدود ۰۰۰/۱۰ نفر جمعيت دارد .

دهستانهاي شهرستان مباركه:

دهستان طالخونچه : دهستان طالخونچه با جمعيتي معادل ۱۰۷۷۳ نفــر(براساس سرشماري سال ۱۳۷۵) شامل مركز شهري ( طالخونچه ) يك شهرك جديد بنام شهرك مجلسي با جمعيتي معادل ۱۳۲۶ نفــر و چهار مركز روستائي بنامهاي لاو با جمعيت ۳۱۶ ، آبرو با جمعيت ۳۹۵ نفــر حوض ماهي با جمعيت ۵۷۳ نفــر و قلعه سفيد با جمعيت ۲۱۶ نفــر مي باشد .
در وضعيت موجود شهر طالخونچه برخي از خدمات روستائي واقع در دهستان را بصورت محدود ارائه مي نمايد و تنها مركز سلسله مراتب بالا را از ديدگاه وزن جمعيتي در دهستان بعهده دارد . اين شهر جمعيتي معادل ۹۲۷۳ نفــر دارد .

دهستان نور آباد : دهستان نور آباد در سال ۱۳۷۹ بر طبق مصوبه شماره ۵۴۵۷۴ ر ت ۲۱۲۲۷ مورخ ۲۱/۱۲/۱۳۷۸ هيئت محترم دولت از دهستان گركن جنوبي منتزع و به مركزيت روستاي دهسرخ تاُسيس يافته است

دهستان نور آباد شامل روستاي دهسرخ با جمعيت ۳۱۲۶ نفر(بر اساس سرشماري سال ۱۳۷۵) ، روستاي اراضي ۱۵۰۷ نفر ،روستاي اسد اباد ۴۸۴ نفر روستاي اكبر اباد ۲۲۵ نفر ، روستاي باغ ملك۱۵۶۵ نفر ، روستاي برو زاد ۸۰۹ نفر ،روستاي جوهرستان ۸۲۷ نفر ، روستاي مير اباد ۲۷۵ نفر كارخانه نقش جهان ۱۷۵ نفر و منطقه صنعتي مباركه ۱۵۳ نفر مي باشد و در مجتمع صنعتي هفتم تير ۲۵۸ نفر مرد ساكن هستند
لذا مجموعاٌ جمعيت ان در سال ۱۳۷۵ معادل ۹۴۰۹ نفر بوده است دروضعيت موجود روستاي دهسرخ با جمعيت ۳۱۲۶ نفر مركز دهستان بوده وخدمات روستا هاي اسدآباد ،جوهرستان ومجتمع مسكوني نقش جهان را تاُ مين مي كند۰

بديهي است اين نقش با توجه به مصوبه اخير هيئت دولت و مركزيت روستاي ده سرخ در آينده با گسترش مواجه خواهد شد ۰ بين روستا هاي وا قع در دهستان نور اباد هيچ يك از روستاها از لحاظ وزن جمعيتي به جز روستاي ده سرخ نمي تواند واجد اهميت باشد ۰

دهستان گركن جنوبي : دهستان گركن جنوبي شامل ۱۲ مركز روستائي ديگر مي باشد.بر اساس سرشماري سال ۱۳۷۵ شهر زيباشهر(با جمعيت۸۸۳۱ نفر)در سال ۱۳۷۵ ، احمد آباد ۲۶۶نفر ،بارچان۷۰۱ نفر،جوشان ۵۵۶ نفر ، دستگرد مهر آوران ۱۰۴۷ نفر ،زودان ۸۲۹ نفر ،فخر اباد ۱۴۷۴ نفر ،كوشكيچه ۱۰۶۱ نفر،هراتمه ۱۲۲۹نفر مي باشد مضا فاً در مركز اموزش مالك اشتر نيز ۱۸۴ نفر مرد ساكن هستند ۰مجموع جمعيت دهستان گركن (بجز جمعيت مزارع و آبادي هاي كوچك) معادل۱۶۷۸۳نفر ميباشد ،و چنانچه ساير مراكز كوچك نيز مد نظر قرار گيرد جمعيت كل دهستان به معادل ۱۸۴۰۵نفر مي رسد ۰

در وضعيت موجود روستاي خولنجان بعنوان مركزدهستان گركن،ارائه عمده خدمات مراكز روستائي دهستان را بعهده دارد ولي پتانسيل هاي بالائي از لحاظ وزن جمعيتي در محلات لنج با جمعيت ۳۳۳۵ نفر و آدرگان با جمعيت ۲۰۳۱ نفروجوددارد .

دهستان ديزيچه: دهستان ديزيچه با جمعيتي معادل ۲۱۳۱۶ نفــر شامل شش مركز روستائي در سال ۱۳۷۵ بوده است ولي در حال حاضر روستاهاي قلعه ميرزا زمان ، نكو آباد ، وينيچه و حسن آباد قلعه بزي مجموعأ به شهر ديزيچه ادغام شده اند . اين مراكز تقريبأ از نظر كالبدي بهم متصل مي باشند،همينطور روستاي بداغ آباد با جمعيت ۷۷۵ نفـر در ناحيه جنوب غربي دهستان واقع شده و بواسطه نزديكي به مركز شهرستان كليه خدمات مورد لزوم خود را از مركز مذكور تأمين مي نمايد . روستاي مزرعچه كه با جمعيتي معادل ۴۷۱ نفــرنيز در شمال شرقي دهستان استقرار يافته است .
به اين ترتيب در دهستان ديزيچه صرفأ شهر ديزيچه از نظر وزن جمعيتي واجد اهميت است و ساير مراكز روستائي نيز از حوزه هاي مجاور خدمات خود را تأمين مي نمايد .

دهستان كركوند : جمعيت دهستان كركوند در سال ۱۳۷۵ معادل ۱۲۰۲۳ نفــر بوده است و مركز آن را شهركركوند با جمعيتي معادل ۶۹۳۵ نفــر تشكيل داده است.روستاي كركوند با توجه به بند ۵ مصوبه شماره ي ۱۵۲۸۸ مورخ ۲۰/۴ /۱۳۷۹ هيأت محترم دولت به انضمام روستاهاي سياهبوم با جمعيت ۶۳۳ نفر، خيرآباد با جمعيت ۳۱۷ نفر و سورچه پايين با جمعيت ۴۹۱ نفر تبديل به شهر كركوند شده است . عليهذا دهستان كركوند صرفا روستاهاي حسن آباد تنگ بيدكان با جمعيتي معادل ۲۸۸۳ نفر، سورچه بالا ۳۳۰ نفر و مجتمع مسكوني محمديه ۳۲۰ نفر را در بر دارد . بين روستاهاي مذكور روستاي حسن آباد تنگ بيدكان از وزن جمعيتي بالايي برخوردار است و شهر كركوند نيز در مركزيت دهستان از نظر وزن جمعيتي واجد اهميت بالاتري است .

 

ساير مناطق تاريخي:
ديزيچه: به معناي دز ، دژ و قلعه مي باشد . از آثار تاريخي آن وجود امامزاده هايي به نامهاي شاهزاده سليمان و محمد ( ع ) است .

طالخونچه : بافت تاريخي معماري شهر طالخونچه نشان از استقرار و شهرنشيني قبل از اسلام را دارد .در دوره سلجوقيان به دنبال فعاليت اسماعيليه در قزوين و طالقان و لنجانات اصفهان و فعاليت آنها در اين محل نام طالقان كوچك(طالقانچه) براي آن انتخاب گرديد و پس از انقراض فرقه اسماعيليه به دست هلاكوخان مغول و كشتار خونين مراكز اسماعيليه ،طالقانچه به طالقان خوني يا طالخوني و طالخونچه مسمي شد.

مسجد خيبر ،مسجد الرضا،مسجد قائم،مسجدامام علي(ع)،قلعه بالا ،قلعه ياور،پل حاجي،پل مرده شوي خانه همگي به سبك و سياق دوره صفويه ساخته شده است. قالي بافي،چاقو سازي و ساخت گيوه هاي معروف اصفهاني از مشاغل اين محل است. ثعالبي در كتاب يتمه الدهر مي نويسد:طلقان كه صاحب(بن عباد) را بدان نسبت داده اند از قراي معروف اصفهان است .

آدرگان : اسمي است كهن كه نشانه قدمت مكان مذكور است . اين نام تركيبي است از آذر و پسوند ” پسوند گان ” يعني جايي كه آتش درآن همواره فروزان و فراوان است

كركوند : به معناي صاحب مرغ و ماكيان مي باشد و داراي امامزاده اي بنام حليمه خاتون است .

نهچير : داراي قلعه تاريخي ثبت شده آثار باستاني است و متعلق است به دوره قاجاريه . اين قلعه خود از شش قلعه كوچكتر تشكيل مي شده و مشابه قلاع فئودالي است با برج و باروي محكم و حياطهاي ميان خلوت ، اتاق هاي تو در تو ، بسترها ، ارسي ها ، دالانها ،هشتي هاي ورودي و بادگير كه بعضا به كمك آيينه كاري ، نقاشي ، تذهيب و گچبريها تز ئين شده اند .

قلعه هاي موجود دردو روستاي حسن آباد قلعه بزي و قلعه ميرزا زمان نيز از جمله قلعه هاي تاريخي بشمار مي آيند . دو قلعه نيز در شرق و غرب محله قهنويه است . اين قلعه ها حداكثر به حدود يك قرن ونيم قبل مربوط مي شوند ولي از لحاظ شناخت معماري محلي و فضاهاي مسكوني مي توانند واجد اهميت باشد .
قلعه بزي يا قلعه خان لنجان : اين قلعه در نزديكي خولنجان واقع شده است و در محدوده روستاي حسن آباد مباركه قرار دارد . اين قلعه از نظر شرايط فيزيكي ، جغرافيائي شباهت بسيار به قلعه آتشگاه در ماربين دارد . قلعه به راههاي مجاور رودخانه و دشتهاي سرسبز اطراف اشراف داشته و داراي هسته مركزي وسيع با بخشهاي كوچكتري در نقاط بلندتر و سوق الجيشي بوده ، ديوارهاي بيروني آن از سنگ و گل و در بعضي قسمتها از سنگ و ساروج ساخته شده و ديوارهاي دروني بغضا با گچ و ساروج صقيلي شده است.

بر اساس تحقيقات بعمل آمده اصل بنا متعلق به دوره ساساني و قبل از اسلام است كه در دوره هاي بعدي بالاخص سلجوقيان تعميراتي درآن بوجودآمده و مدتها در اختيار فداييان اسماعيلي بوده است و در نبرد بين اسماعيليان و سلجوقيان بخشهايي از آن تخريب گرديده است .
ابن حوقل ( قرن چهارم ) مي نويسد فاصله شهر خان لنجان تا اصفهان ۹ فرسخ بوده و شهري است كوچك و فراخ نعمت و پر بركت و ناحيه روستايي دارد . در اين محل آبهاي گوارا و درختان بسيار و شفتالوي خوب و لذيذ وجود دارد و در اينجا قلعه بزرگي است كه گنجينه امراي آن روستا بوده و مشرف بر خان لنجان و نواحي آن تا نزديكي اصفهان است .

در ارتباط با خان لنجان مورخين بسيارمطالب گفته اند ولي عليرغم قدمت تاريخي خولنجان امروزه آثار قابل استنادي بجز قلعه بزي و قلعه يا كاروانسرايي متروكه ، معروف به قلعه قديم كه درآن كشت وكار مي شد و مسجد جامع و سنگ قبري به تاريخ ۵۶۸ هجري قمري چيز ديگري در آن باقي نيست .

 

آثار تاريخي ثبت ملي:

آسياب دولت آباد
اين آسياب در ورودي پارك ساحلي سرارود در شهر مباركه قرار دارد و قدمت آن حدود ۱۰۰ سال و مساحت آن حدود ۴۰۰ مترمربع مي باشد. در اين آسياب آبي از دو جوي آب كه در ضلعهاي شمالي و جنوبي آن قرار گرفته است جهت به كارانداختن چرخهاي آسياب استفاده مي شود.
مالكيت اين آسياب در دست شهرداري مباركه مي باشد. اين آسياب در سال ۱۳۷۴ به صورت كامل مرمت گرديد و پس از مدتي به عنوان سفره خانه سنتي كاربري داشته و كاربري فعلي آن انبار مي باشد.
اين اثر با ارزش در مورخه ۲۶/۱۲/۸۷ توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت فهرست آثار ملي ايران رسيده است.

حمام نو
اين حمام واقع در شهر مباركه با زير بناي دويست و پنجاه متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار است ودرمرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد.مالكيت اين بناي تاريخي در دست شهرداري مباركه است واكنون از آن بعنوان يك رستوران سنتي استفاده ميشود.اين بنا توسط صاحب رستوران مرمت گرديده است. بعلت قرارگرفتن اين بناي تاريخي در مكاني مناسب تعداد بازديد كنندگان ازاين اثر روزانه به بيش از يكصد نفر ميرسد.

قلعه تاريخي نهچير
قلعه تاريخي نهچير داراي وسعت بيست هزار متر مربع و زيربناي بيش از هفت هزار متر مربع است. قلعه نهچير مباركه در تاريخ ۷۶/۵/۱۱ به شماره ۱۸۹۵توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت آثار ملي رسيد. قلعه نهچير ازلحاظ سبك معماري بصورت قرينه وقسمتي از آن داراي سبك معماري زيباي زنديه و قدمتي مربوط به دوران صفويه وقسمتهايي از آن نيز اوايل قاجار ميباشد.مالكيت اين قلعه قبلاُبصورت خصوصي بوده كه اكنون توسط شهرداري مباركه خريداري گرديده است. قلعه نهچير بصورت مستطيل است و طول آن شمالي- جنوبي وعرض آن شرقي غربي است. دورتادور قلعه برجهاي متعددي قرار دارندارتفاع ديوار قلعه حداقل هفت متر است وپهناي آن حداقل يك متركه در بعضي موارد به دو متر هم ميرسد. اين قلعه شامل مجموعه هاي متنوع و ديدني از قبيل: هفت خانه و حياط كه دو مورد آن بصورت خان نشين بوده، قسمتهاي اداري، بازداشتگاه، اصطبل، دالانهاي تودرتو، انبار،هشتي ها، بادگير، برجهاي كبوترونگهباني، و قسمتهاي گوناگون ديگر ميباشد كه بطوركلي در سبك خود بعنوان يكي از بي نظيرترين قلعه هاي تاريخي در استان و كشور محسوب ميگردد.بعلت بسته بودن دربهاي ورودي قلعه ميزان بازديد كنندگان از آن محدود ميباشد.
حمام نهچير
اين حمام تاريخي واقع در محله نهچير شهر مباركه بازيربناي سيصد وپنجاه متر مربع و قدمتي مربوط به دوران قاجار است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار داردكه اكنون بصورت متروكه است و متاسفانه بعلت متروكه بودن در حال تخريب است. بعلت سبك معماري زيبا مهمترين كاربري براي اين حمام تاريخي احداث موزه است.تعداد بازديد كننده از اين مكان بعلت متروكه بودن محدود ميباشد.

قلعه صفايي
قلعه صفايي در شهر مباركه محله قهنويه واقع شده و مساحت اين قلعه حدود دو هزار متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجاراست وداراي دو سردر هشتي دالان و معماري زيبايي ميباشد. اين قلعه در سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۸۱۱۵ توسط سازمان ميراث فرهنگي به ثبت ملي رسيد.مالكيت اين قلعه بصورت خصوصي بوده و بعلت سكونت در آن تعداد بازديد كننده از اين اثر باارزش بصورت محدود است.
قلعه آسياباد
قلعه آسياباد در شهر مباركه محله صفائيه واقع شده و مساحت اين قلعه حدود پنج هزار متر مربع و قدمت آن مربوط به زمان قاجار است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد.

مسجدآجري اسماعيل ترخان
اين مسجد آجري در شهر مباركه محله اسماعيل ترخان واقع شده. اين مسجد در حاشيه زاينده رود ودر بافت تاريخي اسماعيل ترخان قرار گرفته و يك هتل سه ستاره در نزديكي آن در حال ساخت است و ازلحاظ گردشگري هم داراي شرايط بسيار مناسبي ميباشد

امامزاده محمد
اين بناي تاريخي و مذهبي در شهر ديزيچه واقع شده و بعلت دارا بودن شرايط زيارتي و سياحتي روزانه پذيراي زائران وگردشگران زيادي است

قلعه بزي
اين قلعه تاريخي در كوههاي روستاي حسن آباد شهر ديزيچه قرار دارد ومساحت آن حدود چهارصد متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران اسلام است. اين قلعه شگفت انگيز بعلت واقع شدن در روي كوه و مجاورت با دو غار تاريخي واز لحاظ سبك معماري و همچنين اشرافيت بر دشت مباركه و زاينده رود بعنوان يكي از بهترين پتانسيلهاي گردشگري شهرستان مباركه محسوب ميگردد
غار تاريخي شماره يك قلعه بزي
اين غار تاريخي دركوههاي روستاي حسن آباد قلعه بزي شهر ديزيچه قرار دارد و قدمت آن مربوط به دوران پارينه سنگي است. اين غار از جهت تاريخي بودن و اشراف بر دشت مباركه بعنوان يكي از بهترين پتانسيلهاي گردشگري شهرستان محسوب ميگردد

غار تاريخي شماره دو قلعه بزي
اين غار تاريخي در كوههاي روستاي حسن آباد قلعه بزي شهر ديزيچه قرار دارد. اين غار نيز از جهت تاريخي و اشرافيت بر دشت مباركه بعنوان يكي از بهترين پتانسيلهاي گردشگري شهرستان محسوب ميگردد

قلعه ورثه ياوري (خان)
اين قلعه تاريخي در شهر طالخونچه قرار دارد ومساحت آن حدود هفتصد متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار است كه در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد.

قلعه كاظمي
اين قلعه تاريخي در شهر طالخونچه قرار دارد و مساحت آن حدود چهار هزار متر مربع و قدمت آن مربوط به اوايل قاجار است كه در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. متاسفانه حريم اين قلعه بعلت سهل انگاريهاي صورت گرفته، احداث ساختمانهاي جديد در روبروي آنرا باعث شده است كه بطور كلي نماي بيروني آنرا تهديد ميكند.اين قلعه داراي قابليت توريستي است

مسجد حضرت قائم
مسجد حضرت قائم در شهر طالخونچه واقع گرديده. اين مسجد بصورت آجري و داراي ستونهاي سنگي بسيار زيبا است. اين مسجد داري قابليتهاي توريستي فرهنگي است

مسجد امام علي (ع)
مسجد حضرت علي (ع) در شهر طالخونچه واقع شده است. اين مسجد داراي چند ستون سنگي زيبا ميباشد. برج كبوتر پنج قلو در پشت مسجد قرار گرفته است و نماي زيبايي به آن داده است.اين مسجد داراي قابليت فرهنگي مذهبي است

مسجد آجري اراضي
اين مسجد تاريخي در روستاي اراضي زيباشهر واقع شده است. اين مسجد داري قابليتهاي توريستي فرهنگي است

خانه اربابي زيباشهر

خانه اربابي زيباشهر در محله خولنجان واقع شده و قدمت آن مربوط به دوران قاجار- پهلوي است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين خانه داراي تزئيناتي از قبيل سرستون، پاستون،سردر، تزئينات گچبري و آينه كاري ميباشد. اين خانه زيبا ماهيانه پذيراي تعدادي گردشگر است و داراي قابليت توريستي فرهنگي ميباشد

برج كبوتر چهار قلو
اين برج كبوتر در محله خولنجان زيباشهر واقع شده و قدمت آن مربوط به عهد قاجار است ودر مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. در زير اين برج يك خانه قرار دارد و داراي تزئينات سردر وتاج برج است . اين برج كبوتر زيبا توسط شهرداري زيباشهر خريداري و بطور كامل مرمت گرديد. بهترين كاربري اين برج كبوتراحداث موزه در آن است و بصورت ماهيانه تعدادي از گردشگران از آن ديدن مي نمايند

برج كبوتر هيجده قلو
اين برج كبوتر در محله لنج زيباشهر واقع شده.اين برج كبوتر در نوع خود بسيار زيبا و بي نظير ميباشد . متاسفانه اين اثر تاريخي بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است و بايد جهت مرمت آن اقدام گردد.اين برج كبوتر بعلت كم نظير بودن داراي قابليتهاي فراوان در زمينه گردشگري است

برج كبوتر ده قلو
اين برج كبوتر در محله لنج زيباشهر واقع گرديده. متاسفانه اين بناي تاريخي نيز بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است و در جهت مرمت آن بايد اقدام گردد. اين برج كبوتر نيز داراي قابليتهاي گردشگري ميباشد

خانه اربابي كركوند
خانه اربابي شهر كركوند داراي قدمتي مربوط به دوران قاجار است. اين خانه در مرحله پاياني ثبت ملي قرار دارد. اين خانه زيبا توسط شهرداري كركوندخريداري و با كمك و همكاري سازمان ميراث فرهنگي در حال مرمت ميباشد. كاربري در نظر گرفته شده براي اين خانه تاريخي احداث خانه فرهنگ توسط شهرداري كركوند ميباشد. اين خانه تاريخي ماهيانه پذيراي تعدادي از گردشگران است و قابليت خوبي در راستاي جذب گردشگر دارا است

خانه اربابي حسن آباد بيدكان
اين خانه قديمي در روستاي حسن آباد بيدكان شهر كركوند واقع شده است. قدمت اين اثر مربوط به دوره قاجار- پهلوي و در حال ثبت ملي است.اين خانه داراي يك باغ مي باشد و قابليت بسيار خوبي در جهت جذب گردشگر دارد. متاسفانه اين خانه باارزش بدست عوامل طبيعي در حال تخريب ميباشد و در جهت مرمت آن بايد هر چه سريعتر اقدام گردد.

 

ساير آثار تاريخي:

خانه احمد صفائي
اين خانه قديمي در محله محمديه شهر مباركه واقع شده است وداراي مساحت ۷۵۰ متر مربع ميباشد و قدمت آن مربوط به دوران قاجار- پهلوي است . اين بناي تاريخي دراولويت ثبت آثار ملي قرار دارد. اين خانه قديمي در نزديكي امامزاده محمديه بوده و از قابليت خوبي براي جذب توريست برخوردار است.
امامزاده عزالدين محمد
اين امامزاده درمحله محمديه شهر مباركه واقع شده است و داراي مساحت ۱۰۰۰ متر مربع و مربوط به دوران اسلامي است. اين بنا بصورت كامل بازسازي شده است و گنبد اوليه آن بنا به درخواست سازمان ميراث فرهنگي باقي مانده و گنبد جديد روي آن احداث گرديده است.

امامزاده اسحاق و طلحه
در محله آدرگان زيباشهر واقع گرديده وداراي مساحت ۱۰۰۰ متر مربع است. اين بناي تاريخي و مذهبي مربوط به دوران اسلامي ميباشد. محوطه اطراف امامزاده توسط شهرداري زيباشهر به يك پارك زيبا تبديل شده است. امامزاده اسحاق فرزند امام موسي بن جعفر بوده و بناي آن توسط شهرداري زيباشهر و اداره اوقاف بازسازي شده است.

برج كبوتر چهار قلوي قهنويه
اين برج در شهر مباركه واقع گرديده است و داراي ارتفاع ۷ متر و قطر ۴ متر مربع ميباشد و قدمت آن حدود ۱۳۰ سال است. متاسفانه اين اثر بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است وبايد نسبت به مرمت آن اقدام گردد .

خانه حسامي
اين خانه قديمي دربافت تاريخي محله اسماعيل ترخان واقع گرديده و داراي مساحت ۵۰۰ مترمربع است و قدمت آن مربوط به عهد قاجار ميباشد از ويژگيهاي منحصر به فرد آن ميتوان به ساباط ورودي آن اشاره نمود. متاسفانه اين خانه قديمي و باارزش بعلت متروكه بودن در حال تخريب ميباشد و نياز به مرمت دارد.
خوابگاه عذير
خوابگاه عذير پيغمبر در روستاي حوض ماهي در بخش مركزي مباركه قرار گرفته است.اين مكان داراي قدمت تاريخي و وسعت ۱۵۰۰۰ متر مربع است و يك چشمه درآن قرار دارد. در آيه ۲۵۸ سوره بقره قرآن كريم از اين مكان و شرح عبور حضرت عذير سخن گفته شده است. اين مكان از طرف سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري بعنوان منطقه نمونه گردشگري انتخاب گرديده است.

قلعه اكبرآباد
اين قلعه در شهر ديزيچه واقع شده وداراي ۷۵۰ متر مربع وسعت وقدمت آن مربوط به دوران قاجار است. يك خانه قديمي، يك حمام تاريخي و شش عدد برج نگهباني در اين قلعه واقع شده است. كاربري اين قلعه اكنون بصورت كشاورزي است و در صورت مرمت ميتوان ازآن بعنوان يك اقامتگاه سنتي و يك مكان گردشگري استفاده نمود.

خانه حسين نيازي
اين خانه قديمي در شهر طالخونچه واقع شده و مساحت آن ۷۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار- پهلوي است. اين خانه در كنار قلعه قاضي قرار گرفته و با توجه به موقعيت مكاني ميتواند بعنوان يكي از جاذبه هاي گردشگري شهرستان قرار گيرد.

برج كبوتر طالخونچه
شهر طالخونچه داراي برجهاي كبوتر متعددي است كه يكي از آنها توسط سازمان ميراث فرهنگي در سال ۱۳۸۵ مرمت گرديد. اين برج داراي ۸ متر ارتفاع و ۶ متر مربع قطر است. قدمت اين برج كبوتر حدود ۱۲۰ سال ميباشد. اين برج در مجاورت مسجد تاريخي حضرت قائم قرار دارد.

پل رودخانه شور
شهر طالخونچه داراي سه پل قديمي است و پل رودخانه شور مهمترين آن ميباشد اين پل قديمي در سال ۱۳۸۵ توسط سازمان ميراث فرهنگي مرمت گرديد. وسعت اين پل حدود ۲۰۰ متر مربع و قدمت آن حدود ۱۲۰ سال است. اين پل از مصالحي چون سنگ و ساروج ساخته شده است. به جهت جلوگيري از تخريب اين پل يك عدد پل جديد در كنار آن احداث گرديده است.

قلعه ياوري
قلعه زيباي ياوري در شهر طالخونچه قرار گرفته است اين قلعه داراي ۴۰۰۰ متر مربع وسعت و قدمتي ۷۰ ساله است. هر چند قدمت اين قلعه زياد نيست اما از لحاظ زيبايي و سبك معماري قابل توجه ميباشد. يك خانه – چهار برج نگهباني – انبار – هشتي و سردر از ويژگيهاي اين قلعه است. اين قلعه از پتانسيل خوبي در زمينه گردشگري برخوردار ميباشد و ميتوان از آن بعنوان يك ميهمان خانه سنتي استفاده نمود.

قلعه شريف آباد
اين قلعه تاريخي در صحراي شريف آباد شهر طالخونچه واقع شده است و وسعت آن حدود ۲۵۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوره قاجار ميباشد. در گذشته از آن بعنوان يك كاروانسراي بين راهي مورد استفاده قرار مي گرفته است. اين قلعه داراي چهار عدد برج نگهباني است و در كنار آن يك قبرستان قديمي قرار دارد.اين قلعه در فصول گرم سال ميزبان گردشگران جهت تفريح ميباشد.
قلعه امين آباد
قلعه تاريخي امين آباد در صحراي امين آباد شهر طالخونچه قرار دارد و وسعت آن حدود ۲۰۰۰ متر مربع و قدمت آن بيش از ۲۰۰ سال است. ميزان تخريب اين قلعه حدود ۷۰ درصد ميباشد و از آن فقط سه عدد برج نگهباني و يك عدد برج كبوتر باقي مانده است.

برج كبوترشش قلو (كركوند)
اين برج داراي وسعتي به طول ۸ متر و عرض ۳ متر و ارتفاع ۱۲ متر و قدمت آن حدود ۱۵۰ سال است. اين برج كبوتر توسط شهرداري كركوند بصورت كامل مرمت گرديده است. از اين برج كبوتر باارزش و بسيار زيبا بعنوان يك چايخانه سنتي استفاده ميگردد.

برج كبوتر پنج قلو(كركوند)
اين برج داراي وسعتي به طول ۶ متر و عرض ۲ متر و ارتفاع ۹ متر و قدمت آن حدود ۱۲۰ سال است. متاسفانه اين برج كبوتر بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است و نياز مبرم به مرمت دارد.
خانه نصراله بهرامي
اين خانه قديمي در شهر كركوند واقع گرديده است و مساحت آن حدود ۴۰۰ متر و قدمت آن مربوط به دوره قاجار- پهلوي ميباشد و متاسفانه بدست عوامل طبيعي و انساني در حال تخريب ميباشد و نياز مبرم به مرمت دارد. از اين خانه ميتوان بعنوان يك مجموعه فرهنگي استفاده نمود.

خانه قديمي صالحيان
اين خانه در محله لنج زيباشهر واقع گرديده و مساحت آن حدود ۴۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوره قاجار- پهلوي است. اين خانه بدليل متروكه بودن در حال تخريب ميباشد و نياز به مرمت دارد. اين مكان ميتواند بعنوان يك مكان فرهنگي مورد استفاده قرار گيرد.

قلعه دادگر
اين قلعه در روستاي اراضي زيباشهر قرار گرفته و مساحت آن حدود ۷۰۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران قاجار- پهلوي است. از اين قلعه به لحاظ موقعيت مكاني مناسب و قرار گرفتن در ورودي روستا ميتوان بعنوان يك مكان گردشگري و فرهنگي استفاده نمود. اين قلعه داراي يك خانه، يك باغ و سه عدد برج نگهباني ميباشد.
خانه ورثه عنايتي
اين خانه در روستاي دهسرخ زيباشهر واقع شده و وسعت آن حدود ۱۰۰۰ متر مربع و قدمت آن به دوران قاجار- پهلوي مربوط مي گردد. يكي از اتاقهاي اين خانه داراي تزئينات گچبري و آينه كاري ميباشد. از اين خانه ميتوان بعنوان يك مكان فرهنگي و گردشگري استفاده نمود.

خانه قديري
اين خانه در روستاي نكوآباد شهر ديزيچه قرار گرفته و وسعت آن حدود ۶۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به عصر پهلوي است. ميتوان از آن بعنوان يك مكان فرهنگي و گردشگري استفاده نمود.

قلعه تاريخي لاو
اين قلعه تاريخي در روستاي لاو در بخش مركزي شهر مباركه واقع گرديده و مساحت آن حدود ۳۶۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوره قاجار است. قسمتهايي ازآن داراي سكنه و بخش عمده آن بصورت متروكه ميباشد. متاسفانه اين قلعه تاريخي بدست عوامل طبيعي در حال تخريب است و نياز به مرمت اضطراري دارد، لازم بذكر است حدود ده سال پيش مقداري اشياء عتيقه توسط اهالي در اين مكان كشف و مورد سرقت قرار گرفت. بدليل بافت تاريخي روستاي لاو، در صورت مرمت اين قلعه و تبديل آن به يك ميهمان خانه سنتي اين مكان ميتواند پذيراي گردشگران زيادي باشد.

خانه نوربخش
اين خانه قديمي در روستاي بارچان زيباشهر واقع شده و مساحت آن حدود ۱۰۰۰۰ متر مربع و قدمت آن مربوط به دوران پهلوي است. اين خانه با حياط بسيار بزرگ و برج كبوتر كناري آن مكان بسيار مناسب براي ايجاد يك مكان فرهنگي و گردشگري است.

خانه مو‌من زاده
اين خانه در محله خولنجان زيباشهر قرار دارد و مساحت آن حدود ۲۵۰۰ متر مربع و قدمت آن قاجار- پهلوي است. اين خانه دركنار خانه اربابي زيباشهر قرار دارد و بدليل قرار گرفتن در بافت تاريخي محل در صورت مرمت ، قابليت فرهنگي و توريستي دارد.

خانه بهمن صدر
اين خانه در محله اسماعيل ترخان شهر مباركه قراردارد و وسعت آن حدود ۴۰۰ متر مربع است. قدمت اين اثر مربوط به دوران قاجار- پهلوي ميباشد. اين خانه در بافت قديمي و منتهي به زاينده رود است. هتل سه ستاره مباركه نيز در نزديكي اين خانه قديمي واقع است.

درخت توت
اين درخت قديمي در شهر ديزيچه و كنار امامزاده محمد قرار گرفته است. قطر اين درخت حدود۴/۲۰ س.م ميباشد. عمرآن بيش از ۴۰۰ سال است ونزد مردم از اهميت زيادي برخوردار ميباشد.

 

اماكن مذهبي:

آرامگاه

شهرستان مباركه ۳ آرامگاه وجود دارد كه عبارتند از :
آرامگاه سيد علي موسوي نسب مباركه در شهر مباركه .
آرامگاه سيد جلال موسوي دهسرخ در روستاي دهسرخ .
آرامگاه پير حاجات در شهر ديزيچه .

قدمگاه
مي توان قدمگاه عذير پيغمبر را در روستاي حوض ماهي نام برد كه ساليانه شاهد هزاران بازديد كننده از اقصا نقاط شهرستان و شهرستانهاي مجاور مي باشد .

امامزاده ها
در شهرستان مباركه تعداد ۱۶ بقعه متبركه شامل بقعه شاه سليمان و سيد محمد و چهل دختران در شهر ديزيچه ، بقعه غريب در نكو آباد ديزيچه – بقعه هاشمي و سفره خانه سيد محمد در طالخونچه – بقعه حليمه خاتون در شهر كركوند – بقعه مالك اشتر ، عزالدين محمد در شهر مباركه – بقعه پير محمد در بروزاد – بقعه طلحه و اسحاق در زيبا شهر – بقعه شهباز در اراضي و بقعه سلبستان يا سروستان در روستاي كوشكيچه را مي توان نام برد.

 

مکان های گردشگری:

حاشيه رودخانه زاينده رود
رودخانه زاينده رود با گذر از شهرستان مباركه باعث پديد آمدن طبيعت بسيار زيبا و دل انگيزي در اين شهرستان گرديده است. طول گذر زاينده رود از شهرستان مباركه حدود ۲۰كيلومتر ميباشد و محل گذر آن بترتيب ازشهرهاي كركوند- مباركه و ديزيچه است. احداث پاركهاي ساحلي و باشگاه قايقراني و وجود اماكن و بافتهاي تاريخي در حاشيه زاينده رود ، چشم انداز بسيار زيبايي به آن بخشيده است.
پارك ساحلي سرارود
اين پارك بسيار زيبا در محله سرارود مباركه و در حاشيه زاينده رود قرار دارد.اين پارك به وسعت ۲۰۰۰۰ متر مربع در سال ۱۳۷۰ توسط شهرداري مباركه احداث گرديد. آسياب قديمي دولت آباد كه با چرخش آب حركت ميكند، وجود بيشه هاي زيبا، استخر قايقراني، و ويلاهاي شهرداري از جمله ويژگيهاي اين پارك بسيار زيبا است .
پارك جنگلي شهيد زينلي و شهربازي
پارك شهيد زينلي در وروي شهر مباركه قرار گرفته است اين پارك داراي وسعت ۶۰۰۰ مترمربع ودرسال ۱۳۷۱ توسط شهرداري مباركه احداث گرديد . قسمتهايي از اين پارك زيبا دركوه نهچير قرار گرفته است و از اين حيث بعنوان يك مكان تفريحي ، ورزشي مورد استفاده قرار ميگيرد. در سال ۱۳۸۶ شهر بازي مباركه در اين مكان با هزينه بالغ بر يك ميلياردتومان احداث گرديد.
پارك ساحلي اسماعيل ترخان
اين پارك ساحلي درمحله اسماعيل ترخان شهر مباركه قرار دارد و در سال ۱۳۷۴ توسط شهرداري مباركه احداث گرديد. اين پارك به وسعت ۵۰۰۰ متر مربع در حاشيه زاينده رود قرار گرفته و به همين دليل باشگاه قايقراني در اين مكان راه اندازي گرديد (ولي متاسفانه اكنون اين مكان تفريحي- ورزشي بمدت سه سال است كه تعطيل شده است)

قلعه بزي
كوه تاريخي قلعه بزي در روستاي حسن آباد قلعه بزي شهر ديزيچه واقع شده و رودخانه زاينده رود از پايين آن ميگذرد و از حيث احاطه بر زاينده رود و ساحل زيباي آن و همچنين دشت مباركه و علاوه بر آن بدليل وجود قلعه تاريخي قلعه بزي و دو غار تاريخي در آن پذيراي گردشگران زيادي است. اين مكان توسط سازمان ميراث فرهنگي در سال ۱۳۸۶ بعنوان محور گردشگري انتخاب شد.

پارك لاله
اين پارك در سال ۱۳۷۰ توسط شهرداري مباركه در مركز شهر احداث گرديد مساحت اين پارك حدود ۳۰۰۰ متر مربع ميباشد. اين پارك به لحاظ موقعيت مكاني و قرار گرفتن در مركز شهر پذيراي گردشگران است. هتل قصر در مجاورت اين پارك قرار دارد.
چشمه سنجدي
اين چشمه درپنج كيلومتري شهر ديزيچه قرار دارد اين چشمه زيبا در پايين كوه و در جاده ارتباطي شهر ديزيچه به زرين شهر قرار دارد. اين چشمه بدليل قرار داشتن در بلندي چشم انداز زيبايي دارد و در ورودي آن يك حوض ساخته شده و منتهي به فضاي سبز وباغ مجاورش ميگردد.اين چشمه زيبا پذيراي مسافران و گردشگران زيادي است.