دسترسی ها

برخی ناظران بین‌المللی، نوع نگرش در سیاست خارجی طرفین را تحت عنوان معادله نفت و امنیت ارزیابی می‌کنند. اما مجموعه تحولات 11 سپتامبر، ظهور قدرت منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای جمهوری اسلامی، افزایش مولفه‌های بازدارندگی محور مقاومت و حزب الله در مواجه با رژیم صهیونیستی و گسترش تروریسم؛ منظری نوین، بین کاخ سفید و ریاض بوجود آورده است. در دهه اخیر، شاید هیچ دولتی مانند عربستان  مشتری پر و پا قرص کارخانجات تسلیحاتی ایالات متحده نبوده است. چنانکه این موضوع بر نزدیکی منافع آنها می‎افزاید.

با روی کار آمدن دولت دموکرات باراک اوباما، با پیش فرض نزدیکی وی از راه دیپلماسی به تهران، تا اندازه‎ای مناسبات ریاض واشنگتن رو به سردی گرایید.

 می‌توان بالاترین سطح تیرگی روابط دو طرف را در حصول توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی و گروه 1+5 جستجو نمود. گو اینکه آمریکایی‌ها ، تضامین لازم را برای حفظ امنیت عربستان داده بودند. اما به نظر می‌رسد رئیس جمهور دموکرات آمریکا، مهره چندان مطلوبی برای حرکت روی زمین بازی ریاض در منطقه نباشد.

 اکنون انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده نزدیک است. دو حزب مطرح جمهوری‌خواه و دموکرات به نامزدی ترامپ و کلینتون با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. حال سوال اینجا است، آیا دونالد ترامپ می‌تواند به رویاها و سیاست‌های ناتمام رژیم عربستان جامعه عمل بپوشاند یا اینکه هیلاری کلینتون بر حفظ موجودیت نامشروع ریاض مهر تمدید خواهد زد؟

“حسین کنعانی مقدم” کارشناس سیاست خارجی، در گفت‎وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، پیرامون انتخابات پیش روی آمریکا و نگاه رژیم سعودی نسبت به این مسئله، گفت: آنچه که واضح است، هم جناح جمهوری‌خواه‌ و هم حزب دموکرات آمریکا دو روی یک سکه هستند. چرا که سیاست خارجی آنها را همواره لابی‌ صهیونیستی آیپک تعیین می‌کند.

وی ادامه داد: درخصوص حکومت عربستان باید گفت این نظام  فاقد هرگونه استقلال سیاسی است. به لحاظ وجود پایگاه‌های نظامی آمریکا این کشور عملا به اشغال نظامی ایالات متحده درآمده است. گو اینکه از نظر اقتصادی هم کاملا به اقتصاد کاخ سفید وابسته است. در نهایت امر دلارهای نفتی رجال سعودی در بانک‌های صهیونیستی پس‎انداز می‌شود.

این کارشناس سیاست خارجی تصریح کرد: از طرفی به لحاظ اجتماعی و فرهنگی در حوزه داخلی و عرصه سیاسی در منطقه، رژیم آل سعود در عدم مقبولیت و مشروعیت به سر می‌برد. در عرصه بین‎المللی شاهد هستیم حوزه‌های مختلف قدرت در عربستان محلی از منازعه و ستیز شاهزادگان نابخرد سعودیست.

وی اظهار داشت: تحولات اخیر در سیستم پادشاهی فرسوده ریاض، موجبات تزلزل پایه‌های حاکمیت آنها را فراهم آورده است. اما اینکه رژیم سعودی در کارزار انتخاباتی امریکا به کدامین حزب تمایل دارد، به نظر می‌رسد چنانچه ترامپ در انتخابات پیروز شود، عربستان می‌تواند سیاست‌های ضد ایرانی و  متضاد با محور مقاومت را با حمایت‌های وی توسعه دهد.

“کنعانی مقدم” در ادامه افزود: از طرفی حاکمان شبه جزیره، تمام آورده‎های اقتصادی خود را خرج کمپانی‌های بزرگ تسلیحاتی جمهوری خواهان می‌کنند و از این جهت این حزب ترجیح می‌دهد که روابط خود را با ریاض بر اساس ایران‌هراسی حفظ کند. چرا که می‌تواند سلاح بیشتری را به فروش رساند.

وی اظهار داشت: اما در رابطه با هیلاری کلینتون نامزد دموکرات آمریک،ا به نظر می‌رسد محافظه‌کارانی که در این کشور هستند، سعی دارند امنیت آمریکا را نسبت به امنیت عربستان و حتی رژیم صهیونیستی ترجیح دهند. از این رو در تلاشند تا منافع اقتصادی عربستان را در اختیار بگیرند ولی در ظاهر خود را درگیر مناقشات رژیم سعودی با سایر کشورها نکنند.

وی با اشاره به اینکه، چنانچه حمایتی هم از عربستان صورت گیرد در راستای حفظ امنیت رژیم صهیونیستی خواهد بود، گفت: با توجه به بررسی‌های فوق تصور می‎شود، آل سعود تمایل بیشتری بر ریاست جمهوری ترامپ داشته باشد تا بتواند همچنان توانایی سرکوب، سانسور و محدودیت‌ شهروندان در حوزه داخلی را حفظ کند.

کنعانی مقدم در پایان خاطر نشان کرد: در مقابل، تفکرات دموکرات‌ها تا اندازه‌ای با فشار و سرکوب شهروندان سعودی مخالف است. حال، اینکه کدام یک از نامزدهای ریاست جمهوری کاخ سفید به خاندان سعودی گرایش دارند باید گفت،هر دو حزب دست در چاه‌های نفتی عربستان دارند .روشن است که مقامات واشنگتن رژیم ریاض را به مثابه یک گاو شیرده می‌نگرد و مادامی که عربستان دارای منتفع کردن نیات اقتصادی آنهاست مورد حمایت ایالات متحده خواهد بود و هر زمان که مانند صدام، دیکتاتور سابق عراق بلااستفاده شد؛ توسط خود آمریکایی‎ها از صحنه سیاسی جهان حذف خواهد شد. پیش‌بینی می‌گردد دولت آمریکا در نهایت به بهانه مداخله شاه‎زادگان سعودی در منطقه و تربیت نیروهای تروریستی، عربستان و حتی برخی کشورهای عربی را به اشغال نظامی خود درآورد.

“هیلاری کلینتون” وزیر امور خارجه سابق آمریکا در صورت احراز پست ریاست جمهوری در این کشور به‌ احتمال قوی مناسبات کشورش با سعودی‌ها را تداوم می‌بخشد، اما تأثیر ریاست جمهوری “دونالد ترامپ” که اکنون نامزدی‌اش از جناح جمهوری‌خواه محرز شده است، بر روند مناسبات آمریکا با عربستان چندان آشکار نیست، این امر هنوز هم احساس آرامش را از خاندان آل سعود و پادشاه پیر و شاهزاده‌ای که در سر سودای تکیه زدن بر تخت پادشاهی عربستان را می‌پروراند، ربوده است.

البته این طبیعت حاکمان و دولتهای دست نشانده است که تغییر روسای جمهور و نوع سیاستهای ابرقدرتها برایشان فوق العاده حائز اهمیت است. چرا که حیات و ممات افراد خودکامه در دست قدرتهای بزرگ جهان، بازیچه ای بیش نیست  و بالاخره  شیشه عمر حاکمیتی امثال آل سعود با رفتن و یا آمدن مقامات غربی در خطر شکستن قرار می‎گیرد.

گزارش از محمدرضاشجاعیان

انتهای پیام/ باشگاه خبرنگاران