لبنانی ها با همه اختلاف ها و وابستگی های گروهی و حزبی که دارند درمورد آنچه در۳ روز گذشته در شهرک عرسال در منطقه بقاع لبنان گذشته است، اتفاق نظردارند و هم رای هستند که حجم عملیات، درجه غافلگیری و سرعت عمل تروریست های وابسته به داعش و جبهه النصره در حمله و سیطره بر پایگاه های ارتش در این شهرک یک مشکل ساده نبوده است که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.

مولفه ها و دلایل زیادی، خطرناک و حساس بودن وضعیت کنونی لبنان را تایید می کند. اعترافات «عماد ابواحمد جمعه» یکی از سرکردگان گروه تروریستی تکفیری داعش که روز شنبه گذشته توسط نیروهای ارتش لبنان در یک ایست و بازرسی در بلندی های شهرک عرسال بازداشت شد، تاکید می کند که گروه های تکفیری یک برنامه چند مرحله ای و شبه نهایی برای اجرا در لبنان دارند.

مرحله نخست شامل اشغال پایگاه های ارتش در شهرک عرسال و حومه آن، سیطره بر سلاح های ارتش و ربودن نطامیان برای مبادله با تکفیری های دربند در زندان رومیه بوده است. مرحله دوم هم قرار بوده است درمنطقه شمال لبنان به اجرا درآید تا باندهای تروریستی خفته در این منطقه بتوانند با بازکردن یک گذرگاه دریایی زمینه حضور بیشتر گروه های تروریستی تکفیری در لبنان را فراهم کنند.

اما مرحله سوم این پروژه ، گشودن جبهه هایی جدید در بقاع مرکزی و غربی بوده است تا نیروهای ارتش لبنان را با هدف تضعیف کردن توان آنها، در این منطقه از شرق لبنان سرگرم کنند. گروه های تروریستی تکفیری داعش و جبهه النصره این برنامه ریزی چند مرحله ای را تا دستیابی به تمام اهداف شوم خود در لبنان انکار و تکذیب نمی کنند.

«رضوان مرتضی » روزنامه نگار و کارشناس امور گروه های تکفیری به ایرنا گفت: سرکردگان گروه های مسلح این برنامه را انکارنمی کنند، آن ها حتی از جزئیات این طرح و از تمایل شدید خود برای ارتباط بین عرسال و بلندی های آن به منظور اجرای برنامه ای سیاسی تحت عنوان «مدیریت یکپارچه» سخن می گویند.

اما بازداشت ابو احمد جمعه، زمانبندی اجرای این برنامه را به هم ریخت و آن ها را مجبورکرد گام نخست را بسرعت ، شتاب زده و خارج از چارچوب تعیین شده بردارند. به اعتقاد مرتضی، تروریست های تکفیری گام های بعدی را پس از همفکری در اتاق های عملیات برخواهند داشت و در آنجا تصمیم گیری خواهند کرد که آیا به نگهداری نظامیان ربوده شده اکتفا و به مناطق اطراف شهرک عرسال عقب نشینی و یا برنامه را به طور کامل اجرا کنند.

وی ابراز کرد که به نظر می رسد تروریست های تکفیری تاکنون به نتیجه نهایی نرسیده و حتی تردید آنها با تقویت مواضع و روحیه ارتش و نیروهای امنیتی لبنان بیشتر شده است. این سردرگمی و تردید علاوه بر اردوگاه تروریست های تکفیری درنهاد سیاسی لبنان هم مشاهده می شود.

« جونی منیر» نویسنده و کارشناس امورامنیتی لبنان نیز اقدامات دولت این کشور را در این زمینه ناکافی و حتی تاخیر در تشکیل جلسه هیات دولت را ابهام برانگیز خواند. وی در گفت وگو با ایرنا افزود: انتظار این بود که « تمام سلام » نخست وزیر لبنان در اقدامی معنادار به وزارت دفاع می رفت و در آنجا با صدور بیانیه ای، پشتیبانی کامل دولت از دستگاه نظامی را اعلام می کرد.

این دودلی باعث شد که ژنرال « جان قهوجی» فرمانده ارتش لبنان خارج از آداب و رسوم مرسوم اقدام به برگزاری نشستی مطبوعاتی کند. فرماندهان ارتش لبنان از زمان پایان جنگ داخلی در سال ۱۹۹۱ تاکنون هیچ نشست خبری برگزار نکرده بودند.

ژنرال قهوجی تلاش کرد تا مسوولیت های قوه مجریه را در این شرایط خطرناک به آن گوشزد کند، بویژه اینکه ارتش لبنان همواره در گزارش های اطلاعاتی خود به دولت، دشواری و خطرناک بودن اوضاع را متذکر شده است و منبع این اطلاعات هم فقط منابع محلی نبوده اند. جونی منیر تاکید کرد: سازمان امنیت مرکزی آمریکا(سیا) از یک ماه پیش تصاویری را از منطقه عرسال در اختیار دستگاه های نظامی و امنیتی لبنان قرارداده بود که توسط ماهواره ها گرفته شده بودند.

به اعتقاد منیر این همکاری اطلاعاتی امنیتی بین آمریکا و لبنان یک پیشنهاد به ارتش لبنان برای حمله با مشتی آهنین به تروریست های تکفیری بوده است. این کارشناس امور امنیتی با بیان اینکه « اقدامات ارتش لبنان هیچ نقطه ابهامی ندارد»، تصریح کرد: ارتش تلاش می کند بدون تاثیر از وضعیت موجود سیاسی از پیشروی گروه های تکفیری تروریستی در داخل خاک لبنان و اجرای کامل برنامه چند مرحله ای آنها جلوگیری کند.

وی در عین حال اطلاعاتی را در مورد جدا شدن برخی از نیروهای ارتش لبنان و نقش این اقدام در سقوط سریع پایگاه های ارتش فاش می کند. خطرناکترین موضوع در ارتش لبنان ساختار مذهبی و طایفه ای آن است.

منیر علی رغم اینکه فرماندهی ارتش تاثیرات این وضع را بی اهمیت و در یک چارچوب محدود می داند، ولی یک راه حل سریع ضروری است و طولانی شدن این وضعیت موجب تضعیف بیشتر ارتش می شود. قدرت درگیری ارتش لبنان محدود و لشکرها و گردان های آن در مناطق مختلف مستقر هستند، گردان هوابرد و کماندوهای نیروی دریایی که از نیروهای نخبه ارتش هستند در عرسال مستقر شده اند.

کماندوهای نیروی زمینی در اطراف زندان رومیه در بیروت مستقرهستند که تکفیری ها تهدید کرده اند به آن جمله می کنند تا زندانیان را فراری دهند. سایر نیروهای ارتش در دیگر مناطق لبنان استقرار یافته اند.

ارتش لبنان در منطقه عرسال عملیات دشواری را درپیش دارد زیرا تکفیری ها از شهروندان لبنانی در این منطقه به عنوان گروگان و سپر انسانی استفاده می کنند و دشمن تکفیری هدف آسانی نیست. مرتضی به این نکته اشاره می کند که تعداد تکفیرهای در عرسال بین پنج تا هفت هزارنفر است.

وی می گوید، گروه های تروریستی تکفیری زیر نظر یک اتاق عملیات واحد عمل می کنند که جبهه النصره و داعش را دربرمی گیرد. دو گروه تروریستی تکفیری داعش و جبهه النصره که در بسیاری از مناطق با هم درگیرهستند در منطقه القلمون سوریه و عرسال لبنان در هماهنگی و با همگرایی کامل عمل می کنند.

جونی منیر نیز به نوبه خود ابراز نگرانی می کند که این همکاری استثنایی مقدمه ای برای تشکیل یک اتاق عملیات مرکزی با حمایت منطقه ای و بین المللی در حلب باشد. همه این تحولات نشان دهنده وضعیت امنیتی بسیارخطرناک در لبنان است و نگرانی بیشتراین است که ارتش لبنان قادر به سیطره نظامی و جلوگیری از اجرای دیگر مراحل این سناریوی تروریستی تکفیری نباشد.

این موضوع به عوامل مختلفی ارتباط دارد که بارزترین آنها تصمیم های سیاسی در لبنان و تصمیم های منطقه است. جونی منیر به تردیدها در خصوص مواضع ریاض و نگرانی از تصمیم عربستان سعودی برای متشنج کردن اوضاع لبنان درمقابل شکست و ناکامی آنها در جنگ غزه اشاره می کند. رضوان مرتضی هم معتقد است که« اسب تکفیری ها » در قطر زین شده و تصمیم در مورد عقب نشینی و یا پیشروی آن ها در لبنان ، در دوحه گرفته می شود.

از روز شنبه تاکنون نبردهای سنگین بین ارتش لبنان و گروه های تروریستی تکفیری داعش و جبهه النصره در شهرک اشغال شده عرسال لبنان و بلندی های آن ادامه دارد. در این درگیری ها ، ۱۴ نظامی لبنانی شهید، ۸۶ تن زخمی ، ۲۲ تن اسیر و تعدادی مفقود شده اند.

منابع خبری تاکید دارند که از دیروز شرایط به نفع ارتش لبنان تغییر کرده و حامیان منطقه و لبنانی گروه های تروریستی تکفیری برای نجات آنها دست بکار شده اند.
منبع:ایرنا،