دسترسی ها

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مبارکه نا، وزارت دفاع آمریکا در روزهای گذشته  نسخه نهایی سند «بررسی وضعیت هسته‌ای آمریکا» را منتشر کرد که در آن به وضوح بر ضرورت حفظ موازنه قدرت با روسیه تاکید شده بود. در این سند برخلاف گذشته، آستانه پاسخ هسته‌ای آمریکا به تهدیدهای امنیتی پایین آورده شده و برای اولین بار خواسته شده بود که به حملات راهبردی غیرهسته‌ای، پاسخ هسته‌ای داده شود. سند “بررسی وضعیت هسته‌ای آمریکا “همچنین خواستار افزوده شدن قابلیت حمل تسلیحات هسته‌ای غیر راهبردی به هواپیما‌های جنگنده نسل جدید اف ۳۵ به منظور افزایش توانمندی ناتو و تقویت بازدارندگی ارتش آمریکا شده است.

بازنگری سیاست هسته‌ای آمریکا موجب آزردگی روسیه شده است و آنها این سند را ستیزه‌جویانه می‌دانند و نگرانی‌ها درباره افزایش خطر برخورد میان این دو کشور بالا گرفته است. مقام‌های آمریکایی می‌گویند واشنگتن  با توسعه قابلیت‌های هسته‌ای خود قصد دارد جلوی روسیه را بگیرد تا از تسلیحات هسته‌ای خودش استفاده نکند یعنی بازدارندگی انجام دهد؛  اما آن بخش از دکترین هسته‌ای آمریکا که اعلام می‌کند: روسیه باید متقاعد شود که در صورت تهدید به انجام حمله هسته‌ای در اروپا حتی در دامنه‌ای محدود با هزینه‌های بسیار سنگین  مواجه خواهد شد» حاکی از آن است که  آمریکا به دنبال استفاده از توان «حمله اول» (first strike) علیه مسکو یا حتی کشورهای به‌زعم آنها متخاصم غیرهسته‌ای، است.

صرف نظر از اینکه ترامپ در این بازبینی خواهان افزایش سلاح‌های هسته‌ای راهبردی شده یا  نشده اما این زمینه فکری را در  توئیتی کمی بعد از آغاز ریاست جمهوری‌اش گفته بود : “آمریکا باید به میزان زیادی قابلیت‌های هسته‌ای خود را تقویت کرده و توسعه دهد تا زمانی که دنیا نسبت به سلاح‌های هسته‌ای سر عقل بیاید.”

ترامپ در سخنرانی سالانه خود با اینکه  هیچ اشاره‌ای به موضوع توسعه قابلیت‌های هسته‌ای آمریکا نکرده بود،گفت: “زرادخانه هسته‌ای آمریکا باید جلوی اقدامات تجاوزگرانه را بگیرد.” این گفته ها به خوبی نشان می دهد دونالد ترامپ در صدد استفاده حداکثری از توان بازدارندگی غیر متعارف  و هسته ای خود است و این امر پیامد کاهش نفوذ هژمونی آمریکا در زمینه های دیگر از جمله سلاح های متعارف  نظامی و همچنین رشد و توسعه اقتصادی نسبت به رقبای خود است.

 

 

اما  دکترین  جدید ترامپ کاربرد تسلیحات هسته‌ای را تنها در «شرایط فوق العاده» جایز می‌داند؛ آن هم با حفظ درجه‌ای از ابهام در تعریفی دقیق از «شرایط فوق العاده». با این حال، ترامپ یک نقش بازدارنده کامل تر را برای  تسلیحات  اتمی  مدنظر دارد که در طرحی با هدف توسعه قابلیت‌های جدید جهت مقابله با روسیه در قاره اروپا انعکاس یافته است. ترامپ با این دکترین تلاش کرده استفاده از سلاح هسته‌ای را قابل دسترس تر کند یعنی از بعد بازدارنده و تهدید کننده این سلاح  نهایت بهره را ببرد.

کیف چرمی مشکی که به اصطلاح «فوتبال» هسته‌ای نامیده می‌شود حاوی اقلام فوق سری است که به رئیس جمهور آمریکا امکان می‌دهد هر زمان که دور از مراکز فرماندهی معین مانند «اتاق وضعیت» کاخ سفید قرار دارد، فرمان حمله هسته‌ای صادر کند. در این کیف دکمه ای برای شلیک بمب هسته ای وجود ندارد بلکه کارتی در آن هست که با نام «بیسکویت» شناخته می‌شود و کدهای شلیک هسته‌ای در آن است. در این کیف چهار چیز وجود دارد: کتاب سیاهی که گزینه‌های حمله هسته‌ای را در خود دارد، لیست پناهگاه‌های رئیس جمهور آمریکا در صورت شلیک بمب هسته‌ای، دستورالعمل‌های اعلام حالت فوق العاده و کارتی که یک کد برای تأیید هویت رئیس جمهور آمریکا در خود دارد و این همان کیفی است که ترامپ با اتکا بر آن رهبر کره شمالی و حالا مسکو را در معرض اتهام و تهدید قرار می‌دهد.

دولت ترامپ یک راه حل دو مرحله ای را پیشنهاد داده است : نخست، مطابق این دکترین «شمار اندکی» از موشک‌های بالستیک دوربُرد موجود و قابل حمل در زیردریایی‌های استراتژیک «تریدنت» متناسب با کلاهک‌های هسته‌ای کوچک‌تر اصلاح می‌شوند و دوم اینکه در «طولانی مدت» دولت آمریکا یک موشک کروز دریا پایه مسلح به کلاهک هسته‌ای را توسعه خواهد داد که در واقع ساخت مجدد تسلیحاتی است که در دوران جنگ سرد وجود داشت اما در سال ۲۰۱۱ به دستور اوباما ساخت آن متوقف شد.

این سند مشخص کرده که واشنگتن “به کارگیری سلاح‌های هسته‌ای را تنها در موارد حاد برای دفاع از منافع هسته‌ای آمریکا و هم‌پیمانان و شرکایش” در نظر می‌گیرد. در عین حال  موارد حاد می‌تواند شامل حملات راهبردی غیرهسته‌ای علیه آمریکا یا منافعش شوند به طوری که  دولت ترامپ گزینه ادامه آزمایش سلاح‌های هسته‌ای را حفظ کرده است.

واشنگتن  در این سند به دکترین روسیه مشهور به “تهدید کن تا درگیری تخفیف یابد” اشاره کرده که در آن مسکو به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای کم قدرت تر در یک درگیری محدود و متعارف در اروپا تهدید می‌کند با این اعتقاد که انجام این کار آمریکا و ناتو را وادار به عقب نشینی خواهد کرد. در این زمینه می‌توان به این موضوع اشاره کرد که سلاح‌های هسته‌ای کوچک تر استراتژیک تر هستند و به دلیل قابلیت استفاده می‌توانند تاثیر گسترده‌ای را نسبت به سلاح‌های هسته‌ای بزرگ داشته باشند.

در این مورد «رانتس کلینتسویچ»، قانونگذار ارشد روسیه گفته است: مسکو قادر است به استقرار احتمالی تسلیحات هسته‌ای در پایگاه‌های ناتو و آمریکا در شرق اروپا و منطقه بالتیک واکنشی سریع و قاطع نشان دهد. وی تأکید کرد: «اگر نیروی هوایی آمریکا به تسلیحات هسته‌ای مجهز شود و این نیروها نیز در پایگاه‌های آمریکا در شرق اروپا و پایگاه‌های ناتو در بالتیک و در پایگاه‌های نظامی کشورهای شوروی سابق مستقر شوند، مسکو به سرعت و قاطعانه پاسخ خواهد داد. روسیه مجبور خواهد بود تا در این شرایط، از خود در برابر هرگونه تهدید احتمالی حفاظت کند.

با توجه به مواردی که گفته شد می‌توان نتیجه گرفت جنگ سرد همچنان با فراز و نشیب خود بین مسکو و اشنگتن برقرار است؛ به طوری که روسیه همچنان به عنوان مهمترین رقیب امنیتی آمریکا در عرصه بین المللی ایفای نقش می‌کند و پایانی برای رقابت استراتژیک دو دولت وجود ندارد.

این رقابت با تحولات منطقه‌ای در اروپا ،شرق و غرب آسیا تشدید شده است و ترامپ برای اینکه بتواند دست برتر را در پیش گیرد بر قدرت اتمی خود در دکترین هسته‌ای تاکید کرده اما نمی‌تواند در مقابل روسیه که دارای فناوری‌هایی چه بسا پیشرفته تر از ایالات متحده است حرفی بزند. الیته روس‌ها هم علاقه‌ای به پاسخ دادن به آمریکایی‌ها ندارند چرا که صلح مسلحی که هم اکنون در جریان است بیشتر می‌تواند منافع منطقه‌ای و جهانی این دو کشور را تامین کند اما با توسعه سلاح‌های نامتعارف در جهان بعید نیست که این صلح مسلح از قالبش خارج شود.

انتهای پیام/ باشگاه خبرنگاران