به گزارش مبارکه نا به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، 35 سال از انقلاب اسلامی ایران می‌گذرد؛ ابتدای سال تحصیلی 92 کودکانی پای به درون دبستان‌های کشور گذارده‌اند که متولد سال 1386هستند و دانش‌آموزانی در سال آخر دبیرستان حضور دارند که عمدتا متولدین 1374 هستند و این جمع و تفریق‌ها نشان می‌دهد که دانشآموزان این سرزمین متولد سال‌هایی هستند که قریب به 20 سال پس از وقوع انقلاب اسلامی است و این سؤال به اذهان متبادر می‌شود که این گروه با چه روش و منشی باید با مفاهیم چون «آزادی خواهی، عدالت طلبی و استکبارستیزی» آشنا شوند که این کشور در دهه پیشرفت و عدالت یعنی دهه چهارم عمر جمهوری اسلامی، بر دوش این نسل جوان قرار گیرد.
آیا دهه مبارک فجر فرصت مناسبی برای آموزش این مفاهیم که پوست و گوشت دانشآموزان، دانشجویان، فرهنگیان، کاسبان، کارمندان و … 35 سال پیش آمیخته بود، هست؟ آیا مدارس و به صورت کلی سیستم آموزش و پرورش جایگاه و سبک و سیاقی برای اشاعه این دروس اساسی به مخاطبان خود دارد؟
آموزش و پرورش چطور می‌تواند در تبیین اهداف انقلاب و چگونگی روند آن برای دانشآموزان نقش مؤثری ایفا کند؟ دهه فجر انقلاب اسلامی به طور معمول در مدارس با اجرای برنامه‌های متعدد فرهنگی و هنری همراه است اما اینکه تا چه اندازه این برنامه‌ها می‌تواند به طور عملیاتی به معرفی اهداف و مبانی انقلاب اسلامی بپردازند، امری جداست.
در این راستا به سراغ مسئولان آموزش و پرورش رفتیم تا از میزان اثرگذاری برنامه‌های آموزش و پرورش در خصوص معرفی فرهنگ انقلاب از منظر آنان آگاه شویم و راهکارهایی جدید برای تبیین عملیاتی این مهم بدست آوریم تا مبادا انقلاب اسلامی نزد دانشآموزان محدود به 12 تا 22 بهمن‌ماه شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد بهشتی، مشاور امور قرآنی، توسعه فرهنگ اقامه نماز و عترت وزیر آموزش و پروش عملکرد این وزارتخانه را در زمینه انتقال فرهنگ انقلاب به دانشآموزان با توجه به امکانات و محدوده زمانی که در اختیار مدارس است را مناسب ارزیابی کرد و گفت: طی سه دهه گذشته دانشآموزان در مقاطع مختلف تحصیلی از طریق کتب درسی خود با چگونگی به وقوع پیوستن انقلاب و جزئیات آن آشنا شده‌اند.
وی با بیان اینکه کتاب‌های درسی نیز از محدودیت‌هایی برخوردار هستند، گفت: کتاب‌های درسی تعداد صفحات مشخصی دارند و نمی‌توان تنها از این ابزار برای بیان فرهنگ انقلاب استفاده کرد. همچنین زمانی که دانشآموزان در مدرسه هستند نیز محدود و پر مشغله است.
روایت انقلاب در نشریات و پایگاه اطلاع رسانی «رشد»
حجت‌الاسلام بهشتی کتاب‌های کمک آموزشی و نشریات رشد را تکمیل کننده مطالب کتاب درسی دانست و اظهار کرد: نشریات رشد در تیراژ بالا همه ساله در این ایام به بیان فرهنگ انقلاب به زبان روز و متناسب با سن دانشآموزان می‌پردازند. همچنین پایگاه اطلاع رسانی رشد نیز که از بازدید بالایی برخوردار است تبیین موضوع انقلاب برای دانشآموزان را در دستور کار خود دارد.
مشاور وزیر آموزش و پرورش به فعالیت‌های معاونت پرورشی آموزش و پرورش نیز اشاره کرد و گفت: اهداف و آرمان‌های انقلاب و همچنین شخصیت حضرت امام(ره) همواره در اردوهای دانش‌آموزی، مراسم صبحگاه و جشن‌ها معرفی می‌شود.
عوامل مؤثر بر دانشآموزان فراتر از مدرسه است
وی عوامل مؤثر بر دانشآموزان را فراتر از مدرسه دانست و گفت: آموزش و پرورش به نوبه خود با غنی کردن کتب درسی در مورد فرهنگ انقلاب و زوایای مختلف آن و همچنین بکارگیری نیروی متعهد وظایف خود را به درستی انجام داده است ولی اگر نقصی در خروجی مشاهده می‌شود باید به نقش عوامل دیگر همچون رسانه، جامعه و … بر روی دانشآموزان توجه کرد.
محمد بنیادی، مدیرکل سابق نماز، قرآن و عترت وزارت آموزش و پرورش اما دیدگاه منتقدانه‌ای داشت و گفت: متأسفانه ما هنوز نتوانستیم به درستی ماهیت و اهداف انقلاب را به دانشآموزان معرفی کنیم. اگر بخواهیم دهه فجر را به خوبی معرفی کنیم نیاز داریم که از پیش‌تر شروع کنیم و به سال‌های 42 برگردیم.
معلمان از خاطرات انقلابی خود برای دانشآموزان بگویند
بنیادی با بیان اینکه آموزش و پرورش جزئی از کل است به بیان پیشنهاداتی در زمینه ترویج فرهنگ انقلاب و ایجاد زمینه‌های آشنایی بیشتر دانشآموزان با دوران انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: مدارس از معلمانی که در دوران انقلاب فعال بوده‌اند بخواهند که به واگویی خاطرات خود برای دانشآموزان بپردازند، چرا که معلمان در منظر شاگردان از جایگاه خاصی برخوردار هستند.
مبانی انقلاب اسلامی در کتب درسی برجسته‌تر شود
وی همچنین خواستار برجسته‌تر شدن مبانی انقلاب در کتب درسی دانشآموزان شد و اظهار کرد: زنگ‌های انشا باید احیا و در بخشی به فجر انقلاب اختصاص داده شود. متأسفانه کثرت کار در مدارس، مدیران و مسئولان را از توجه به دوران دفاع مقدس و انقلاب بازداشته است.
دانش‌آموز آشنا با انقلاب، بهترین حافظ برای انقلاب
این پیشکسوت عرصه آموزش و پرورش با تأکید بر آشناسازی نوجوانان با منابع موثق انقلاب اسلامی بیان کرد: آموزش و پرورش زحمات زیادی را متحمل شده است اما فاصله جدی در زمینه تبیین عملی دهه فجر داشته و در حد چند راهپیمایی و تبلیغ و پوستر باقی مانده است. این تبلیغات سطحی نمی‌تواند نتیجه دهنده باشد. اگر دانشآموزان به درستی با ماهیت انقلاب آشنا شوند، خود بهتر از ما می‌توانند در حفظ آن کوشا باشند.
وی با بیان اینکه نیاز به یک جریان‌سازی هدفمند در زمینه تبیین انقلاب اسلامی برای نوجوانان و جوانان داریم، گفت: اگر یک مرکز هوشمند به عملکرد فرهنگی و هنری کشور نظارت داشته باشد و آمار ارائه دهد می‌توان شاهد کارهای دقیق‌تر و تأثیرگذارتری بود.
بنیادی بر ضرورت فعالیت رسانه‌ها در زمینه ترویج فرهنگ و اهداف انقلاب اسلامی ایران تأکید و تصریح کرد: هالیوود وارد ایران شده است و از دوران جنگ ایران و عراق فیلم می‌سازد اما تولیدات رسانه‌ای ما در زمینه انقلاب دفاع مقدس و سه دهه مقاومت بسیار ضعیف است.
انتقال فرهنگ انقلاب به دانش‌آموز نیازمند تجلی ارزش‌ها در جامعه
به سراغ حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی ملکی، مشاور وزیر آموزش و پرورش نیز رفتیم. وی نهادینه شدن فرهنگ انقلاب در میان دانشآموزان را در گرو بارگذاری ارزش‌های انقلاب در طول سال در جامعه دانست و گفت: اگر ارزش‌های انقلاب در جامعه محترم شمرده شود و استمرار یابد می‌تواند به بهترین شکل به دانشآموزان نیز آموزش داده شود.
تبیین فرهنگ انقلاب با اجرای سبک زندگی اسلامی
دبیر ستاد همکاری حوزه‌های علمیه و آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه اسلام محتوای انقلاب کشور ما بوده است، تصریح کرد: برای نهادینه کردن فرهنگ انقلاب در میان دانشآموزان باید سبک زندگی اسلامی را به آنان انتقال دهیم و این امر نیاز به التزام والدین نیز دارد.
وی از مسئولان مدارس خواست تا به معرفی دانشآموزان شهید دوران انقلاب برای دانشآموزان امروز بپردازند و گفت: نوجوانان ما نباید تصور کنند که هم سن و سالان آنان در دوران انقلاب افرادی عرشی و اینان فرشی هستند. بلکه باید توجیه شوند که آنان نیز نوجوانانی همچون خودشان بودند که برای دفاع از کشورشان قیام کردند لیکن انتقال این معنا باید با استفاده از روش‌های جذاب باشد.
محمدرضا مهدلو ترکمانی، رئیس سازمان دانش‌آموزی آموزش و پرورش شهر تهران نیز در گفت‌وگو با ایکنا، یکی از محورهای که باید در برنامه‌های دهه فجر انقلاب اسلامی در مدارس رعایت شود را دوری از اجرای برنامه‌های تکراری و غیر جذاب دانست و گفت: توجه به اینکه بیش از 30 سال از انقلاب اسلامی گذشته است و دانشآموزان این دوره، انقلاب را درک و تجربه نکرده‌اند باید با اجرای برنامه‌های مفهومی در صدد انتقال فرهنگ انقلاب به دانشآموزان باشیم، به نحوی که فجر انقلاب اسلامی مشمول مرور زمان نزد نوجوانان نشود.
مهدلو با تأکید بر اینکه برنامه‌های دهه فجر انقلاب اسلامی باید با محوریت دانشآموزان اجرایی شود، گفت: اگر کارها به تنهایی بر عهده مربیان نباشد و به دانشآموزان و اولیای آنان نیز در برنامه‌های دهه فجر مشارکت داشته باشند و بین آنان رقابت ایجاد شود این امر مشمول مرور زمان نمی‌شود.
کلام آخر با مسئولان
و اما در آخر، آموزش و پرورش کشور ما با بیش از 91 هزار مرکز آموزشی و با داشتن بیش از 12 میلیون دانش‌آموز و کادری بیش از یک میلیون معلم و کارمند، که هدفی جز تعلیم و تربیت اسلامی و سیر دادن خودانگیخته دانشآموزان به سمت حیات طیبه ندارد، ظرفیت مناسب و شاید تنها فرصت برای تبیین مفاهیم ارزشی انقلاب و آزادی‌خواهی باشد؛ این مجال را غنیمت بشماریم.
Saturday, 2 November , 2024