دسترسی ها

اما آغاز و اختتامیه‌های ادوار مجلس نیز همانند دیگر مجالس سیاسی و فرهنگی دارای مراسم و آداب خاصی است که نحوه برگزاری آن براساس آیین‌‌نامه داخلى مجلس شوراى اسلامى خواهد بود.

اختتامیه دور نهم مجلس شورای اسلامی به صورت غیررسمی روز سه‌شنبه (4 خرداد ماه) طی مراسم خاصی انجام شد، در ابتدا مجلس به ادامه دستور کار روز قبل پرداخت و در نهایت با سخنرانی علی لاریجانی رئیس مجلس و اعلام وی زنگ پایان به صدا درآمد.

بعد از پایان جلسه نمایندگان با حضور بر روی پله‌های مقابل مجلس عکسی به یادگار انداختند. البته چند روز قبل از این اختتامیه نیز نمایندگان به همراه خانواده‌های خود در ضیافت شامی به همین مناسبت و به دعوت رئیس مجلس شرکت کرده بودند. دور نهم مجلس به صورت رسمی ساعت 24 روز جمعه 7 خرداد ماه پایان می‌یابد.

*آغاز سال نو

با پایان یافتن دور نهم مجلس، منتخبان مجلس دهم روز شنبه (8 خرداد ماه) در محل دائمی خانه ملت یعنی ساختمان بهارستان حضور می‌یابند البته تعیین هر محل دیگری برای حضور وکلای ملت با پیشنهاد هیأت رئیسه و رأی موافق دوسوم نمایندگان حاضر در جلسه رسمی مجلس امکانپذیر است.

*افتتاح مجلس

نخستین جلسه هر دوره مجلس شوراى اسلامى طبق اصل شصت و پنجم قانون اساسى با حضور حداقل دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت مى‏‌یابد و معمولا در این مراسم افتتاحیه علاوه بر منتخبان مجلس جمعی از مقامات لشکری و کشوری مانند رئیس‌جمهور، رئیس قوه قضائیه، رئیس دفتر مقام معظم رهبری و … حضور خواهند یافت. نخستین جلسه بهارستان با تلاوت آیات (35) تا (42) از سوره شورى آغاز شده و پس از قرائت پیام مقام معظم رهبرى نمایندگان مراسم سوگند را بجا می‌آورند.

*هیأت رئیسه سِنى

براساس آیین‎‌نامه داخلی مجلس در جلسه نخست خانه ملت، مسن‌‏ترین فرد از میان نمایندگان حاضر به‏ عنوان رئیس سِنى و فرد بعدى به‏ عنوان نائب‌ رئیس و دو نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر معین مى‌شوند و در جایگاه هیأت رئیسه قرار مى‏‌گیرند البته در صورت تساوى سن، هیأت رئیسه سِنى با قید قرعه از میان مسن‌ترین و جوان‌ترین نمایندگان حاضر تعیین خواهند شد.

اعلام هیأت رئیسه سِنى با معاونت قوانین مجلس بوده و وظایف هیأت رئیسه سِنى، اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، قرعه‌کشی اسامی نمایندگان برای عضویت در شعب و توزیع اعتبارنامه‌ها بین شعب و اجراى انتخابات هیأت رئیسه موقت خواهد بود.

*اولین رئیس جلسه مجلس دهم

“عبدالرضا هاشم زائی” سی‌امین نامزد لیست امید در تهران را می‌توان مسن‌ترین فرد از میان نمایندگان دور دهم مجلس دانست و مسلما در نخستین جلسه، رئیس سنی خواهد بود. وی متولد سال ۱۳۲۳ بوده و هم اکنون ۷۱ ساله است.

هاشم زائی سیاستمدار اصلاح‌طلب و از اعضای حزب کارگزاران سازندگی، نماینده منتخب مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، در دهمین دوره مجلس و همچنین نمایندهٔ اسبق مجلس در دوره اول و دوم است که در دوره دوم مجلس نیز جزء اعضای هیئت رئیسه مجلس بوده است.

همچنین “سیده فاطمه حسینی” دیگر عضو لیست امید جوانترین نماینده مجلس دهم است که منشی سنی در نخستین جلسه مجلس دهم خواهد بود.

*تشریفات سوگند

نمایندگان حاضر در مجلس طبق اصل شصت و هفتم قانون اساسى سوگند یاد مى‌کنند و متن این سوگندنامه توسط رئیس قرائت مى‌شود و نمایندگان به حالت اجتماع در حال قیام آن را تکرار و پس از انجام مراسم تحلیف، سوگندنامه را امضاء می‌کنند البته نمایندگان اقلیت‌هاى دینى این سوگند را با ذکر کتاب آسمانى خود یاد می‌کنند.

این نکته را نیز باید اذعان کرد، نمایندگانى که در جلسه نخست شرکت ندارند باید در اولین جلسه رسمى که حضور پیدا کردند سوگند را به جا آورده و ذیل سوگندنامه را امضاء کنند. در پایان جلسه، نمایندگان به منظور بزرگداشت بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران حضرت امام خمینى (ره) و شهیدان انقلاب اسلامى و اداى احترام و تجدید عهد با آنان در مرقد مطهر آن حضرت و بهشت زهرا حضور خواهند یافت.

*هیأت رئیسه موقت

دومین جلسه علنی دور جدید مجلس، به ریاست رئیس سِنی و با دستور کار انتخاب اعضای هیئت رئیسه موقت آغاز خواهد شد. ترکیب و طرز انتخاب آن مانند هیأت رئیسه دائم است، به جز اینکه اکثریت نسبى در انتخاب رئیس کافى خواهد بود. هیأت ‌رئیسه موقت بلافاصله پس‌ از انتخاب، با متن سوگندنامه هیأت رئیسه دائم مراسم تحلیف را به جاى خواهد آورد.

هیأت رئیسه موظف است به صورت موقت اداره جلسات مجلس را تا زمان تأیید اعتبارنامه دوسوم نمایندگان و اجراى انتخابات هیأت رئیسه دائم و تمشیت امور ادارى مجلس بر عهده داشته باشد.

در ادامه مراسم افتتاحیه مجلس دهم، طبق ماده ۲۶ آئین‌نامه داخلی مجلس پس از انجام مراسم تحلیف، نمایندگان به حکم قرعه بطور مساوى به پانزده شعبه تقسیم می‌شوند و نمایندگانى که بعداً سوگند یاد می‌‏کنند به حکم قرعه به عضویت شعبى که کسرى دارند، پذیرفته خواهند شد.

هر شعبه داراى یک رئیس، دو نایب رئیس، یک سخنگو و دو دبیر خواهد بود که جداگانه با رأى مخفى با ورقه و با اکثریت نسبى بیش از یک سوم کل اعضاء شعبه، انتخاب می‌‏شوند و در صورت تساوى به حکم قرعه عمل خواهد شد.

نتیجه انتخابات نیز با ذکر آراء طى گزارشى به ‏وسیله سخنگو به اطلاع مجلس مى‏‌رسد. براساس ماده ۲۷ آئین‌نامه داخلی مجلس، هر یک از شعب براى تمام دوره نمایندگى رسمیت دارند و وظایف و اختیارات آن‌ها عبارتند از رسیدگى به اعتبارنامه‏‌ها، تعیین اعضاى کمیسیون تحقیق، تعیین اعضاى کمیسیون تدوین آئین‏نامه داخلى مجلس، بررسى و تشخیص صلاحیت نامزدهاى عضویت درکمیسیون‏هاى تخصصى مجلس.

*چگونگی بررسی اعتبارنامه نمایندگان

طبق قانون، شعب با توجه به جدول حوزه‏‌هاى انتخابى مجلس که براساس حروف الفبا از طرف اداره کل قوانین مجلس با نظارت هیأت رئیسه تنظیم و توزیع مى‏شود، رسیدگى به اعتبارنامه‏‌ها را شروع و نسبت به مدارکى که در شوراى نگهبان مورد رسیدگى قرار نگرفته و یا پس از رسیدگى شوراى نگهبان بدست آمده است، تصمیماتی را اتخاذ کرده و گزارش تصویب یا رد آن را از طریق هیأت رئیسه به مجلس تقدیم می‌کنند.

به موجب ماده ۶۹ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، کمیسیون تحقیق ظرف حداکثر پانزده روز به دلائل و توضیحات کتبى شعب و معترضین (که باید ظرف پنج روز از تاریخ ارجاع اعتبارنامه به کمیسیون، به آن کمیسیون فرستاده باشند) رسیدگى مى‏کند و پس از استماع و بررسى توضیحات شفاهى معترضان و مدافعات کتبى یا حضورى نماینده مورد اعتراض، نظر خود را به مجلس ارسال می‌کند.

درصورت عدم حضور عمدى نماینده مورد اعتراض در کمیسیون و یا عدم ارسال مدافعات‏ کتبى کمیسیون مى‌تواند بدون استماع مدافعات وى نظر خود را به مجلس ارسال دارد.

اگرچه در هر دوره از مجلس شورای اسلامی نمایندگانی بودند که اعتبارنامه‌هایشان مورد اعتراض برخی از وکلای ملت قرار گرفته است اما تعداد اندکی بوده‌اند که اعتبارنامه‌هایشان در نهایت به تایید نرسیده و از حضور در مجلس جامانده‌اند.

*هیأت رئیسه دائم

پس از قرائت گزارش کلیه شعب پانزده‌گانه و تصویب اعتبارنامه حداقل دوسوم مجموع نمایندگان، هیأت رئیسه موقت اقدام به انتخاب هیأت رئیسه دائم که متشکل از رئیس، دو نائب‌ رئیس، شش ‌دبیر و سه ناظر است براى یک‌ سال مى‌کند. مبناى تجدید انتخابات سالانه، سالروز انتخابات هیأت رئیسه قبلى بوده و در صورت مصادف شدن با تعطیلات، این امر در جلسه قبل از آن انجام شده و مسؤولیت هیأت رئیسه جدید از سالروز انتخابات قبل تفویض خواهد شد.

انتخاب رئیس در نوبت اول با اکثریت مطلق آراء نمایندگان صاحب رأى است و انتخاب نواب رئیس، دبیران و ناظران هر کدام جداگانه و با اکثریت نسبى و رأى مخفى و با ورقه خواهد بود. در صورتى‌ که در انتخاب رئیس در نوبت اول اکثریت مطلق حاصل نشود، در نوبت دوم اکثریت نسبى کافى خواهد بود.

چنانچه آراء براى رئیس، نواب رئیس، دبیران ، ناظران با یکدیگر برابر باشد، حسب مورد به قید قرعه تعیین مى‏ شوند. نواب رئیس به ترتیب تعداد آراء به عنوان نائب رئیس اول و نائب رئیس دوم و در صورت تساوى آراء با قید قرعه انتخاب مى‏ شوند و در غیاب رئیس مجلس به ترتیب، وظایف و اختیارات او را برعهده خواهند داشت.

اعضای هیأت رئیسه دائم، پس از انتخاب، در حضور نمایندگان با قرائت متن زیر سوگند یاد می‌کنند و موظف به رعایت دقیق مفاد آن مى ‏باشند.

بسم الله الرحمن الرحیم

“من به عنوان عضو هیأت رئیسه مجلس شوراى اسلامى در برابر قرآن مجید به خداوند قادر متعال سوگند یاد مى‌‏کنم که حداکثر توان خود را براى اجرای آیین‏‌نامه داخلى مجلس شوراى اسلامى با مراعات بى‌طرفى کامل در انجام وظایف به کار گیرم و از هرگونه اقدام مخالف آیین‌‏نامه اجتناب نمایم.”

*جایگاه‌های نمایندگان

جایگاه نمایندگان، پس از ارائه اعتبارنامه نمایندگان به مجلس به حکم قرعه تعیین مى‌شود و در دفتر مخصوص ثبت خواهد شد و این قرعه‌کشى هر سال تجدید مى‌شود. نمایندگانى که در قرعه قبل در قسمت جلو مجلس بوده‌اند به حکم قرعه در قسمت دوم مجلس استقرار خواهند یافت. در دو ردیف اول رئیس جمهور، معاونان و مشاوران او، اعضاى شوراى نگهبان و هیأت وزیران و معاونان امور مجلس و دیگر افراد مجاز طبق آیین‌نامه خواهند نشست و افراد مذکور به هیچ‌وجه مجاز به نشستن در صندلى نمایندگان و یا تردد در محل استقرار نمایندگان نیستند.

خبرنگاران و تماشاچیان با داشتن کارت مخصوص همان جلسه و نیز مأمورین انتظامات مجلس در محل‌هاى مخصوص، حق حضور خواهند داشت و باید در تمام مدت جلسه ساکت باشند و از هر گونه بى‏‌نظمى خوددارى کنند. در غیر این‌ صورت با دستور رئیس جلسه، صحن را ترک مى‌کنند. در صورتى که عمل آنان مستوجب تعقیبات کیفرى بشود، فرد خاطى با رعایت مقررات توسط مأمورین انتظامات مجلس توقیف و به مراجع صالحه تحویل خواهد شد.

انتهای پیام/ باشگاه خبرنگاران