دسترسی ها

با پایان انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و استقرار دولت تدبیر و امید، تقریبا همه نگاه‌ها به انتخابات مجلسی معطوف شد که قرار است در آخرین ماه های سال ۹۴، ترکیب بهارستان نشینان دهم را مشخص کند.

بدون شک همه گروه‌های سیاسی از اصولگرا گرفته تا اصلاح طلب در تدارک بازسازی جریان خود و حرکت به سمت انتخابات مجلس دهم هستند.

در این میان استراتژی اصلاح طلبان برای انتخابات بعدی مجلس بیشتر در کانون توجهات قرار دارد.

در روزهای اخیر البته تحولات و اظهارنظرهای برخی چهره های سیاسی نزدیک به دولت و جریان آیت الله رفسنجانی، تا حدودی نشان داده که قرار است دوباره سرنوشت اصلاح طلبان و جریان سیاسی راست سنتی به یکدیگر گره بخورد.

زمزمه های بازگشت ناطق به خانه ملت/ «شیخ گوشه نشین» باز می گردد؟

غلامحسین کرباسچی، چهره تاثیرگذار حزب کارگزاران سازندگی که سمت دبیرکلی این حزب نزدیک به هاشمی را به عهده دارد، چند روز پیش بخشی از استراتژی احتمالی اصلاح طلبان در انتخابات آینده مجلس را آشکار کرد.

کرباسچی در اظهارنظر خود درباره چگونگی ورود اصلاح طلبان به انتخابات مجلس دهم، از کسی اسم به میان آورد که این روزها برخی رسانه‌ها از وی به عنوان «شیخ گوشه نشین» نام می برند.

دبیرکل کارگزاران سازندگی گفت: احزاب اصلاح طلب از روش های سیاسی معقول و فعال تر برای انتخابات مجلس استفاده می کنند و بعید نیست با توجه به سابقه ناطق نوری و مجموعه گرایش اصلاح طلبان این اتفاق صورت بگیرد، حرکت به سمت ناطق نوری چیز عجیبی نیست که باید هماهنگی در مورد آن باید صورت بگیرد.

وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری درباره احتمال حضور عارف در انتخابات مجلس اظهار داشت: عارف از نیروهای خوبی است که تجربه معاون اجرایی و وزارت را در کارنامه خود دارد و در مجلس می تواند نقش خوبی ایفا کند، اما این بحث نیست که یا عارف در انتخابات مجلس حضور داشته باشد و یا ناطق نوری؛ به هر حال مجلس 290 کرسی دارد و همه شخصیت های خوب و توانمند می توانند در آن حضور داشته باشند و این انتخابات مجلس می تواند این شخصیت ها را جمع کند.

«حرکت به سمت ناطق» برای انتخابات مجلس آینده و احتمال رسیدن اصلاح طلبان بر روی این اجماع که ناطق سرلیست اصلاحات برای حضور در انتخابات مجلس آینده باشد، برای بسیاری از کارشناسان سیاسی تعجب آور خواهد بود؛ چون این شیخ گوشه نشین همان کسی است که ریاست مجلس پنجم متمایل به جریان راست را در اختیار داشته و از طرفی دیگر جدی ترین رقیب انتخاباتی کاندیدای اصلاحات در انتخابات ریاست جمهوری سال 76 بوده است.

اما اظهارات کرباسچی نشان می دهد که کارگزاران فکرهای دیگری برای انتخابات مجلس دارد و ظاهرا قرار است این بار نیز یک اصلاح طلب در راه تلاش رسیدن کارگزاران به صدر مجلس دهم با میان داری ناطق، قربانی شود.

البته این اولین بار نیست که کارگزاران و جریان نزدیک به هاشمی رفسنجانی یک اصلاح طلب را برای رسیدن به اهداف خود قربانی می کنند.

وقتی توافق پشت پرده ناطق و خاتمی عارف را کنار می زد

در کوران انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، محمد رضا عارف به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان وارد صحنه شد و امیدوارانه به دنبال کسب پیروزی بود.

وی در جریان سخنرانی های خود در برنامه‌های تبلیغاتی اش بارها و بارها گفته بود که به نفع هیچ کس کنار نخواهد کشید؛ این موضع عارف تا روز 20 خرداد یعنی تنها چهار روز قبل از برگزاری انتخابات پایدار ماند ولی شب ۲۰ خرداد امسال خبر انصراف عارف از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم رسانه‌ای شد.

وی در ابتدای نامه انصراف خود خطاب به مردم و هوادارانش نکته قابل توجهی را ذکر کرد « غروب دوشنبه بیستم خرداد ماه، مرقومه‌ای از جناب آقای سید محمد خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند»

برخی رسانه ها خروج محمد رضا عارف از عرصه انتخابات را با تیتر «کناره گیری عارف با گوشه چشم خاتمی» منتشر کردند و تحلیل های مختلفی در این باره ارائه دادند ولی ابعاد پنهان کناره‌گیری عارف تا هفته‌های بعد از انتخابات ناگفته باقی ماند.

اصلاح طلبان به پیروی از خاتمی در انتخابات یازدهم خود را در جایگاه حمایت از روحانی قرار دادند و پس از انتخابات نیز خود را حامی جدی دولت معرفی کردند.

در این میان، البته کسی نمی توانست سکوت و ناراحتی محمد رضا عارف از ماجرای کناره گیری اش را منکر شود. یکی از نشانه های این ناراحتی این بود که عارف تا روزهای قبل از انتخابات روحانی را اصلاح‌طلب نمی‌دانست و حتی در یکی از نشست خبری پیش از انتخابات در 20 اردیبهشت سال جاری صریحا اعلام کرد که «حسن روحانی را اصلاح طلب نمی داند» چون وی بارها خود را کاندیدای اصولگرایان معرفی کرده است.

البته یکی دیگر از نشانه های ناراحتی عارف به عقیده کارشناسان این بود که وی در نامه انصراف خود از انتخابات هیچ نامی از حسن روحانی و یا کناره‌گیری به نفع وی برد.

بنابر این گزارش، در این میان و در روزهای ابتدایی مهرماه سال جاری گفت و گویی از تیمور علی عسگری معاون سابق پارلمانی مجمع تشخیص مصلحت نظام منتشر شد که ناگفته هایی از انتخابات و پشت پرده های پیوند اصلاح طلبان با یک کاندیدای دارای گرایش های راست سنتی را آشکار می کرد.

تیمور علی عسگری در ابتدای مصاحبه خود با این جمله که « انشاالله آقای ناطق از اینکه من این مسائل را مطرح می کنم راضی باشند» از نقش ناگفته ناطق در کناره گیری عارف از عرصه انتخابات ریاست جمهوری می گوید.

علی عسگری در این باره می گوید: نقش آقای ناطق در انصراف عارف از انتخابات بسیار مهم بود. تصور همگان بر این است که آقای خاتمی در انصراف آقای عارف نقش مهمی داشته است.

وی ادامه می دهد: آقای خاتمی در نامه ای به آقای ناطق پیشنهاد کرد که سه نفر از طرف آقای روحانی و سه نفر از طرف آقای عارف معرفی شوند و چند نفر هم مرضی الطرفین باشند و این شورا تصمیم بگیرند. بعد آقای ناطق در جلسه ای (مراسم عروسی نوه شهید صدوقی) به آقای خاتمی گفته بود فرصتی برای تشکیل این چنین شورایی وجود ندارد و گفته بود که مگر غیر از این است که آقای عارف گفته که «اگر آقای خاتمی به من بگویند، من کنار می روم» این موضوع را مکتوب کنید. بنابراین آقای ناطق نقش اثرگذاری داشت که آن نامه را خاتمی بنویسد.

علی عسگری البته از نقش ناطق نوری در عدم کنار رفتن ولایتی از انتخابات هم می گوید؛ «عدم کناره گیری» که بسیاری از بزرگان اصولگرایی آنرا در کنار دیگر مشکلات یکی از عوامل ناکامی اصولگرایان در انتخابات می دانند.

وی در این باره با اشاره به عدم کناره گیری ولایتی می‌گوید: از سوی دیگر نیز بحث این بود که آقای ولایتی کنار برود. آقای ولایتی به هر دلیلی کنار رفتن برایش سخت بود بعضی از بزرگان جریان اصول گرا از جمله آقای مهدوی کنی به وی گفتند که کنار برود. وقتی آقای ولایتی با آقای ناطق در این باره مشورت کرد، آقای ناطق در پاسخ گفته بود که مگر غیر از این است که بزرگان اصول گرا می خواهند که جریان اصول گرا پیروز شود شما (ولایتی) بگوید من مشروط کنار می روم آن هم به این شرط که آقای جلیلی و من با هم کنار برویم.

این اظهارات معاون پارلمانی سابق مجمع تشخیص مصلحت نظام، به طور مشخص نقش جدی ناطق نوری در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را نمایان کرد و نشان داد که گمانه زنی ها برای بیرون آمدن «شیخ گوشه نشین» از گوشه نشینی و حضور جدی در انتخابات مجلس دور از انتظار نخواهد بود.

آیا تدبیر نزدیکان هاشمی عارف را از مجلس هم دور می کند؟

پس از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم محمد رضا عارف یکی از کاندیداهایی بود که زمزمه تشکیل حزب سیاسی جدید در حاشیه زندگی سیاسی اش شنیده می شد.

البته هیچ منبعی تلاش های عارف و همسرش برای تشکیل حزب را تکذیب نکرد ولی رسانه های اصلاح طلب با استراتژی خاصی سعی داشتند که موضوع تشکیل حزب از سوی این چهره اصلاح طلب را از کانون توجهات خارج کنند.

بنابر این گزارش، حسن رسولی از اعضای ارشد بنیاد باران و چهره نزدیک به عارف درباره احتمال تشکیل حزب از سوی عارف می گوید:‌ درباره موضوع تشکیل حزب باید بگویم این موضوع نه به صورت حزب فراگیر به گونه ای که سهوا در افکار عمومی مطرح شد، بلکه به عنوان یک حزب سیاسی شناسنامه دار و مبتنی بر گفتمان خردگرایانه اخلاقی و اصلاح طلبی که در سطح کشور اثرگذار باشد طی چهار ماه گذشته در بین صاحب نظران همواره وی مطرح بوده است و تا این مرحله به دلیل عدم استقبال شورای هماهنگی احزاب اصلاح طلب از پیشنهاد قبلی خویش مبنی بر عهده داری مدیریت انسجام بخشی احزاب و جریانات اصلاح طلب، بحث تاسیس حزب جدی تر از گذشته در دستور کار آقای دکتر عارف است و آقای عارف اصل تاسیس حزب را با چند ملاحظه پذیرفته است که سایر مراحل نهایی شدن این نظریه در حال انجام است.

بنابر این گزارش،‌ محمد رضا عارف که روزنامه های اصلاح طلب زمزمه حضورش در جایگاه معاون اولی را شدیدا در کانون تبلیغات خود قرار داده بودند هیچگاه پایش به پاستور باز نشد.

نرسیدن عارف به جایگاه معاون اولی شاید به تنهایی موضوع غیرقابل هضمی نبود ولی انتصاب یک چهره کارگزارانی و نزدیک به هاشمی رفسنجانی در سمت معاون اولی نشان داد که جریان کارگزاران به این راحتی ها سمتی را به اصلاح طلبان در دولت تحویل نخواهد داد.

در شرایطی که تا چند ماه پیش و در روزهای پس از انتخابات جریان رسانه ای اصلاحات عارف را بهترین گزینه برای انتخابات مجلس و سرلیستی اصلاحات در این جایگاه معرفی می کردند، در روزهای گذشته شدیدا مورد انتقاد اصلاح طلبان به دلیل آنچه از سوی آنان «تک روی» وی و همسرش نامیده می شود،‌ قرار گرفته است.

اظهارات کرباسچی نیز برنامه گسترده کارگزاران برای به میدان آوردن ناطق و حضور تاثیرگذار وی در انتخابات مجلس دهم را نوید می دهد.

محمدرضا عارف این روزها در شرایطی قرار دارد که ممکن از است دوباره فشارها برای عدم تشکیل حزب جدید اصلاح طلب و یا حضور مستقل در انتخابات مجلس، برایش ایجاد شود و باید منتظر بود و قرعه حذف شدن یک چهره اصلاح طلب توسط جریان نزدیک به هاشمی با محوریت ناطق، به نام عارف می افتد یا خیر؟