دسترسی ها

یکی از کارهای مذموم در فرهنگ قرآن عیب جویی است که نوع رو در روی آن لمز نام دارد و اگر پشت سر فرد انجام شود همز نام می گیرد.
از این رو است که خطاب به افراد عیب جو می فرماید: “وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ * الَّذی جَمَعَ مالاً وَعَدَدَّه” (همزه، 1 و 2)؛ وای بر هر عیب جوی مسخره کننده‌ای. همان کسی که مال فراوانی جمع آوری و شماره کرده (آنکه مشروع و نامشروع را حساب کند)”
در سخنی از ابن عباس در تفسیر این دو آیه آمده است: آنها کسانی هستند که سخن چینی می کنند، و میان دوستان جدایی می افکنند، و مردم را با عیوب توصیف می کنند. گویا ابن عباس این سخن را از حدیثی که از پیامبر اکرم (ص) نقل شده استفاده کرده است، آنجا که فرمودند: “آیا شما را از شریرترین افراد خبر دهم؟” گفتند: آری ای رسول خدا! فرمودند: “آنها که بسیار سخن چینی می کنند، در میان دوستان جدایی می افکنند، و برای افراد پاک و بی گناه در جستجوی عیبند.”
روایت شده است هنگامی که روز قیامت فرا می رسد، در آن روز رسول خدا (ص) از خدای سبحان درخواست می کند که به وقت حسابرسی خلایق، امت او را در حضور فرشتگان و پیامبران و امت های دیگر محاسبه نکند، تا عیب های امت مسلمان بر ایشان آشکار نشود بلکه به طریقی آنها را محاسبه کند که به جز خدای سبحان و پیغمبر او (ص) هیچ کس دیگر بر عیوب و گناهانشان آگاه نشود.
وقتی که این درخواست از جانب پیامبر اکرم (ص) مطرح می شود، خداوند در پاسخ آن حضرت (ص) می فرماید: “ای حبیب من، من نسبت به بندگانم از تو مهربانترم، زیرا همچنانکه تو دوست نداری و مایل نیستی که عیب های ایشان نزد غیر تو آشکار شود، من هم دوست ندارم و روا نمی دارم که عیوب آنها حتی بر تو نیز آشکار گردد، به همین خاطر من خود به تنهایی آنان را محاسبه کرده به حسابشان رسیدگی می کنم به طوری که جز من کسی بر عیوب و لغزش های ایشان آگاه نشود.”
امیرالمومنین (ع) می فرمایند: ” از دیگری به خاطر کاری که خود نیز آن را انجام می دهی خرده مگیر و دیگری را برای گناهی که ارتکاب آن را به خودت اجازه می دهی، کیفر مده.”
امام صادق (ع) نیز از رسول اعظم (ص) نقل می کنند: “لغزش های مؤمنین را جستجو نکنید زیرا هر که لغزش های برادرش را جستجو کند، خداوند لغزش هایش را دنبال نماید و هر که خدا لغزش هایش را دنبال کند، رسوایش سازد گرچه در درون خانه‌اش باشد.”
امام محمدباقر (ع) می فرمایند: “براستی که نزدیکترین چیزی که بنده را به کفر می کشاند این است که شخصی با دیگری اخوت دینی برقرار سازد و لغزش های وی را گردآوری نماید که روزی با آنها او را سرزنش کند.”
همچنین، امام صادق (ع) فرموده اند: “هر کس درصدد عیب‏جویى برادر مؤمنش برآید، تا با آن روزى او را سرزنش کند، مشمول این آیه است: کسانى که دوست دارند، زشتى‏ها در میان مردم با ایمان شیوع پیدا کند، عذاب دردناکى براى آنان در دنیا و آخرت خواهد بود و خداوند مى‏داند و شما نمى‏دانید.
منابع:
1- اصول کافی
2- میزان الحکمه
3- مستدرک الوسائل
4- وسائل الشیعه
منبع:قدس آنلاین