دسترسی ها

در این نامه که روز سه شنبه نسخه ای از آن در اختیار رسانه ها قرار گرفت، با اشاره به وضع کنونی منابع آبی و تاریخچه طرحهای انتقال آب به حوضه زاینده رود و فلات مرکزی و پیامدهای تاخیر در اجرای این طرحها از شورای عالی آب خواسته شده است به دور از تأثیر جوهای کاذب، با تصمیمات مدبرانه در حفظ حیات زاینده رود و جلوگیری از تشدید بحران آب در استان راهبردی اصفهان بکوشد و مدیریت آب در منطقه مرکزی کشور را به طور همه جانبه ساماندهی کند.

متن این نامه که حاوی نکات قانونی و پیشنهادهای کارشناسی است، به شرح زیر است:

*شرایط بحرانی استان اصفهان ناشی از قطع جریان آب رودخانه زاینده رود در چند سال پیاپی و نگرانی از عدم تأمین آب آشامیدنی حدود پنج میلیون نفر جمعیت زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان بزرگ و بحران های اجتماعی ناشی از عدم تأمین حقابه قانونی ده ها هزار خانوار کشاورز باعث شد که شرح مختصری از وضعیت تأمین آب در حوضه زاینده رود که با نظر کارشناسان حوزه آب تهیه گردیده را به استحضار برسانیم.

1- زاگرس میانی منابع آب دو حوضه آبریز کارون بزرگ و زاینده رود را تأمین می کند. توزیع نامتوازن منابع آب و مراکز مصرف عامل بحران های پدید آمده است. از منابع آب تجدید پذیر زاگرس میانی بیش از 92 درصد در حوضه کارون و 8 درصد در حوضه زاینده رود به طور طبیعی تأمین می شود.

مقایسه جمعیت و مراکز مصرف در دو حوضه آبریز کارون بزرگ و زاینده رود تفاوت زیادی را نشان نمی دهد. این عدم توازن منابع آب و مراکز مصرف موجب شده است سرانه آب تجدید پذیر در حوضه زاینده رود بدون تونل های انتقال آب 600 متر مکعب در سال باشد که با شاخص سازمان ملل که سرانه 1200 متر مکعب در سال را آستانه ورود به بحران تعیین کرده است نشان دهنده بحران شدید آب در حوضه زاینده رود است.

سرانه تأمین آب در حوضه کارون بزرگ 5307 متر مکعب در سال است که مؤید وجود آب مازاد بر مصارف است. مطالعات اخیر انجام شده به کارفرمایی وزارت نیرو میانگین حجم آب مازاد خروجی از حوضه کارون بزرگ به خلیج فارس را 5/12 میلیارد متر مکعب اعلام نموده است.

2- توسعه مراکز جمعیتی و صنعتی در دهه های اخیر در حوضه زاینده رود موجب افزایش مصرف و شدت یافتن کمبود آب شده و این روند افزایش مصرف آب آشامیدنی از 50 میلیون متر مکعب در سال 1360 به بیش از 450 میلیون متر مکعب در سال1392 را به دنبال داشته است.

آب شرب پنج میلیون نفر جمعیت زیر پوشش طرح آبرسانی اصفهان بزرگ، تولید 70 درصد فولاد کشور، تولید بخش عمده ای از محصولات پتروشیمی و نفتی کشور و تولید 12 درصد برق کشور و زندگی ده ها هزار خانوار کشاورز حقابه دار به جریان آب زاینده رود وابسته است.

3- تخصیص های ناقض حقوق حقابه داران صدها ساله زاینده رود توسط وزارت نیرو و برداشت های بی رویه و غیر اصولی در بالا دست سد زاینده رود که غالبا با پمپاژ آب زاینده رود تا ارتفاع 600 متر به تپه ماهورهای فاقد خاک و شرایط مناسب کشاورزی و باغداری صورت گرفته است، موجب تشدید بحران آب در استان اصفهان شده است.

4- قطع جریان آب در رودخانه زاینده رود که موجب قطع منبع تغذیه منابع آب زیرزمینی شده است در اثر تداوم برداشت ها منابع آب زیرزمینی را در معرض نابودی کمی و کیفی قرار داده است. پدیده فاجعه بار و غیر قابل جبران فرو نشست سراسری دشت ها در حوضه زاینده رود از پیامدهای این بحران است.

5- حوضه زاینده رود از دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده است، 93 درصد مساحت حوضه و 98 درصد جمعیت حوضه در استان اصفهان و 7 درصد مساحت حوضه و 2 درصد جمعیت حوضه در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. مصوبه غیر کارشناسی تبدیل شرکت های آب منطقه ای به شرکت های آب منطقه ای مستقل استانی در مجلس شورای اسلامی در سال 1384 که در دولت های نهم و دهم به اجرا درآمد مدیریت حوضه زاینده رود را به مدیریت های دوگانه تبدیل و موجب تشدید بحران در حوضه زاینده رود شد.

سخنرانی رییس جمهور محترم قبل در سفر استانی به چهارمحال و بختیاری و اعلام به مردم آن استان که تا می توانید از آب زاینده رود برداشت نمائید و اراضی استان را زیر کشت ببرید بی اعتنایی به قوانین و حقوق آب را به اوج رساند.

6- راهکارهایی که هرگز به اجرا در نیامد:

در سفر استانی مقام معظم رهبری در آبان 1380ایشان با اظهار تأسف از جاری نبودن آب در رودخانه زاینده رود، پیش بینی راه حل های اساسی و اجرای سریع آنها را مورد تأکید قرار دادند.

در جلسه هیأت وزیران در حضور مقام معظم رهبری وزیر وقت نیرو اعلام کرد با طرحهای در دست اجرای تونل سوم کوهرنگ و تونل چشمه لنگان و همچنین اجرای دو طرح تونل گوکان و تونل بهشت آباد 2/2 میلیارد متر مکعب آب به منطقه دشت مرکزی منتقل خواهد شد.

7

– مروری بر رویدادهای 12 سال گذشته علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری به اجرای راه حل های اساسی

-از دستور کار خارج شدن تونل گوکان در دولت های پیشین علیرغم تصمیمات اتخاذ شده در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی؛

-کاهش دادن حجم آب انتقالی تونل بهشت آباد از یک میلیارد متر مکعب مصوب برای استان اصفهان به 580 میلیون متر مکعب برای سه استان یزد، کرمان، اصفهان در دولت قبل؛

-متوقف شدن عملیات اجرایی تونل بهشت آبادتحت تاثیر فشارهای غیر کارشناسی

-بی اعتنایی به 12 سال مطالعات تونل بهشت آباد توسط مشاوران معتبر داخلی و خارجی از کشورهای فرانسه، سوئیس و اتریش و جایگزین کردن طرح غیر کارشناسی و بدون پشتوانه مطالعاتی و غیر اقتصادی خط لوله و پمپاژ با ارتفاع حدود 700 متر به جای انتقال ثقلی آب با تونل. اقدامی که موجب 25 برابر شدن هزینه بهره برداری هر متر مکعب آب، افزایش هزینه های سرمایه گذاری و سه برابر شدن قیمت تمام شده آب می شود.

-تداوم خشک بودن رودخانه به مدت بیش از 7 سال پیاپی؛

-عدم تحویل حقابه مسلم حقابه داران طوماری و سهمابه بران قانونی زاینده رود،

-گسترش دامنه بحران آب به غرب اصفهان و مناطق میانی حوضه و خشک شدن باغ هایی با قدمت چند قرن و دارای حقابه،

-تخصیص های بی رویه در استان چهارمحال و بختیاری که منجر به افزایش حجم برداشت آب از زاینده رود از 50 میلیون متر مکعب به 237 میلیون متر مکعب شده است.

راهکارهای حل بحران آب در حوضه زاینده رود

-تأمین بودجه لازم برای تکمیل عملیات اجرایی سد سوم کوهرنگ که موجب می شود ظرفیت تونل سوم کوهرنگ به ظرفیت نهایی برسد.

-صدور دستور اجرای تونل گلاب 2 که به تصویب هیأت وزیران رسیده و وزارت نیرو موظف به اجرای آن شده است برای مقابله با کمبود آب شرب 14 شهرستان زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان. (در حال حاضر شبکه آبرسانی با کمبود آب روبرو است و این کمبود در افق 1420 به 9/12 متر مکعب در ثانیه می رسد)

-حمایت از حقوق قانونی و مسلم حقابه داران زاینده رود از طریق جلوگیری از برداشت های غیر قانونی از آب زاینده رود در استان چهارمحال و بختیاری

-لغو طرح برداشت آب از زاینده رود موسوم به بن- بروجن با حدود 700 متر ارتفاع پمپاژ و 140 کیلومتر سامانه انتقال، به جای طرح اولیه انتقال آب از سبزکوه که از نظر فنی ـ اجرایی و اقتصادی توجیه بیشتری دارد و با سامانه انتقال کوتاهتری بدون نیاز به پمپاژ می تواند آب بروجن و شهرها و روستاهای مشخص شده در هدف طرح را تأمین می کند.

-پرداخت خسارت به میزان واقعی و کارشناسی شده برای جبران خسارات واقعی وارده به حقابه داران

-تسریع در اجرای سد و تونل بهشت آباد مطابق طرح مطالعه شده و مصوب اولیه(اینکه عده ای تونل را عامل زهکش کردن و خشکیدن چشمه های مسیر می دانند، با نتیجه مطالعات مشاورین داخلی و خارجی منافات دارد؛ ضمن اینکه عمق تونل و فناوری روز دستگاه های حفاری بکار گرفته شده زهکش کردن تونل را منتفی می کند.)

چنانچه وزارت نیرو قادر به حل موانع اجتماعی که در استان چهارمحال و بختیاری به دلیل تحریف واقعیت ها و تحریک اجتماعی بوجود آورده اند نمی باشد و به اجرای خط لوله و پمپاژ به جای راهکار منطقی تونل بهشت آباد اصرار دارد، اجرای تونل گوکان و طرح انتقال آب رودخانه ماربر در شهرستان سمیرم برای انتقال منابع آب خروجی از مرزهای استان اصفهان را جایگزین طرح انتقال آب بهشت آباد با خط لوله و پمپاژ با ارتفاع حدود 700 متر نماید.

امضاء کنندگان این نامه که شامل شش نفر از وزرا و مدیران ارشد و 10 نفر از استانداران ادوار، 14نفراز معاونان استانداران، 13 نفر از نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی، 19 نفر از فرمانداران و 4 نفر از مدیران کل صنایع و محیط زیست و منابع طبیعی کشور، دو نفر از شهرداران اصفهان و 26 از اعضای شورای اسلامی ادوار و فعلی شهر اصفهان هستند در پایان نامه خود ضمن تشکر از معاون رییس جمهوری و دولت گفته اند: از شورای عالی آب انتظار می رود به دور از تأثیر جوهای کاذب، با تصمیمات مدبرانه در حفظ حیات زاینده رود و جلوگیری از تشدید بحران آب در استان استراتژیک اصفهان بکوشد و مدیریت آب در منطقه مرکزی کشور را به طور همه جانبه ساماندهی کند.

منبع: ایرنا